सन १८९८ रि चु चिठि ब्रिबा दुइरि रसियन ब्रिखेन आन्तोन चेखब थेन म्याक्सिम गोर्कि गुङरि प्रतइष ङोसेबा आरेमुबा । तामजुगु चिठि खाबा पुइबाला औपचारिकतारि जेक्खे सिमित मुबा । ब्यक्तिगत रुपरि ब्रिबा थे चिठिरि थेनि ङ्हि ब्रिबाला छ्यामरि समाज थेन ह्युल्ला ल्होलो बिसयरि ताम लाबा लामुबा । गोर्कि चेखबदा रापजुगु डोबारि पुइमुबा । चेखबसे नोन रापला प्रतिक्रिया पत्ररिन दोसि पुइमुबा ।
ह्राङला प्रसंसक ओम ब्योन ब्रिखेन गोर्किदा थेह्राङ लासि ब्रिबा जवाफरि चेखबसे प्रसंसा थेन आलोचना ङ्हि नोन लाबा मुला । थेला प्रसंसारि छार पुस्तादा पुरानो पुस्तासे पिन्तोबा उत्प्रेरना झल्कप ताबा मुला बिसाम आलोचनारि खेप्बा दोसिकेन निबा याखारगि ब्रिखेनसे ब्योन ब्रिखेनप्रति लाबा अपेक्षा प्रतिबिम्बित तामुला ।
गहन अध्ययन लासि लाबा थे प्रसंसा थेन आलोचना डान्बारि योग्य मुला । चु पत्ररि चेखब ह्राङ तिल्दा चोमाग्याम थारेङ ताबा निर्नयरि मुला बिबा नोन पाङबा मुला । छ्यामरि ह्राङला ब्रिबारि ल्होलो आयाम ठ्वाङला । एलेक्सि पेसकोभ मिनला म्हि राजनैतिक उत्साहला कारन म्याक्सिम गोर्कि दोबा हिन्ना । गोर्किला अर्थ रसियन ग्योइरि आज्याबा बिबा ताला । माक्र्सबादि सामाजिक प्रजातान्त्रिक आन्दोलनला दुइरिन चर्चित म्हि दोजिन्बा गोर्कि थेनोन राजनैतिक आस्था थेन बिस्वासला कारन रेमरेम चुङबा मुबा । चेखबसे जवाफ पिन्बा चु चिठि लिच्छा ङ्हिलान ह्रो झान नोन ल्हेबा मुबा । कादेदोना बिसाम टरस निकोलस ङ्हिच्छासे गोर्किदा प्रोफेसरग्याम ब्याङबाला लिब्रोरि चेखबसे नोन ह्राङला पदग्याम राजिनामा पिन्बा मुबा ।
चुह्राङबा पभाबसालि गोर्किला बारे चेखबसे तिर्याम पाङबा मुबा, ‘तिर्याम दुइ खामाहेन्से गोर्किला रचना म्हिसे म्लेसेला मुला तासाइ थेला ब्यक्तित्व सय दिङ लिच्छाइ नोन म्लेबारि आखाम्बा तासि चिसेला मुला ।’ गोर्किदा चेखबसे ब्रिबा चिठिदा अगाधसे तामाङ ग्योइरि दोबा मुला ।
एलेक्सि पेसकोभ (म्याक्सिम गोर्किदा)
याल्टा, ३ डिसेम्बर १८९८
प्रिय, एलेक्सि म्याक्सिमोभिच
एला लिच्छाला चिठि याङसि रमाइलो ङ्हाम्जि । सेमहेन्सेन ल्हाना ल्हानान थुजेछे ।
ङाइ ‘अंकल भान्या’ चेमा ल्हानान ङ्हाच्छा ब्रिबा मुबा । तासाइ थे स्टेजरि उन्बा खाइमाइ आम्राङनि । तासाइ लिच्छाला तिलाइ दिङ चुदा प्रदेस तहला थिएटरजुगुरि मन्चन लाबा मुला । ङाइ चुदा ह्राङला दाम्बा चोमाला पोपरि समाबेस लाबासे थेह्राङ लाबारि ताखाम्ला । तासाइ दार्से ङा ह्राङला चोमादा बेवास्ता लाबारि चुबा मुला । थिएटर निबारि ख्लाजिन्बा नोन ल्हानान दुइ ताजिन्जि । दारेम थिएटरला लागि ब्रिबा खाजिबाइ जागर आरे ।
ङाइ एला रापला बारेरि खाराङबा म्हान्बा मुला बिसि ङ्योइबाला चिम । ङाइ तिला म्हान्ना ओम ? एला प्रतिभाफिरि ङादा खाजिबाइ सङका आरे । ब्रिबारि ङ्हाच्छा वाङबारि चु क्षमता पर्याप्त मुला । चुसे एजा खाजिबाइ असामान्य बाङ मुबा छनक ङादा पिन्चिला । चोदे बिला, दातेदा ङादा एला ‘इन दि स्टिपी’ राप आउदिन सेम निजि । खासरि चुह्राङबा ङाइ तिल्दा ब्रिबारि आखाम्नि बिसि इस्यालु नोन ताजि ।
ए याखारगि कलाकार हिन्ना ओम बुद्धिमानए नोन मुला । एतेन महसुस लाबा प्रसंसायोग्य क्षमता मुला । ए ‘थ्री डाइमेन्सनल’ मुला । एसे बर्नन लाबा ताम डोमा प्रत्यक्ष च्याबा वा थुर्बा ह्राङ ङ्हाम्ला । चु आउदिन बिसुद्ध कला हिन्ना । ए चुह्राङबा मुला बिबा याङमा ङादा आउदिन ताङबा खाचिबा मुला ।
ङाइ दोसिन पाङला ङा ताङबा मुला । यदि ह्याङसे गिसे गिदा गोबारि याङजि बिसाम वा घन्टौ ताम लाबारि याङजि बिसाम ङा एदा कादे उच्च डेन लाला ओम एला क्षमतारि ङाइ तिला तिला आसा लाला बिबा आझान स्पस्ट थाहा याङसेला मुबा ।
म्याक्सिम गोर्की
दारे ङाइ एला कमजोरिला बारे ताम लाला । चुह्राङ लाबारि ओदे सजिलो आरे । याखारगि क्षमतावान म्हिला कमजोरिला बारे ताम लाबा बगैचारि छार्बा नोबा दोङला कमजोरि बारे ताम लाबा ह्राङबान हिन्ना । खासरि समस्या दोङ ह्राङरिन आताना थेदा च्याबा म्हिदा खाराङबा सेमनिला बिा तामरि ल्हानान थोक भर परतिला । चुह्राङबान हिन्ना नि आहिन ओम ?
तासाइ एतेन धैर्यताला कमि मुला । ए थिएटर च्याबारि निबा याखारगि दर्सक ह्राङबा मुला थे जाजा बिमा जाजा तामरि अधैर्य तासि ताङबा ब्यक्त लासिन ख्लाला ओम हङ थेन स्यान्दोदा काप्सि ताम ङ्यान्बारि काला । एसे ह्राङला संवाद ख्लासि लाबा प्रकृतिला बर्ननग्याम थे धैर्य च्याङना ताबा प्रमानित ताला । जब ङा थे बर्ननदा डोला ओम थे आझान तुन्बा थेन कसिला तागाइ बिबा सेम लाला । जेक्खे ङिह वा सोम वाक्य ह्रेङबा ।
एला ब्रिबारि रेमरेम दोहोर्याप ताजिबा सिथिलता, गुनगुनाहट थेन रेसमि बर्नन भद्दा ङ्हाम्ला । थेसे एला बर्ननदा आलंकारिक गुनस्तरमि पिन्बा मुसिम तासाइ छ्यामरि ब्लेबा खालला नोन स्होबा मुला । डोखेनदा हतोत्साहि लाला ओम आउदिन ब्लेना लाला ।
एला ‘माल्भा’ ओम ‘अन दि र्याप्ट्स’ रापरि लाबा जामेकोला थेन प्रेमिल दृस्यला बर्ननरि नोन थेह्राङबान अधैर्य म्राङबारि खाम्ला । चु खाचिबाइ पेन्टिङरि ब्रससे च्युर्बा वा ल्हानान ताबा रङ फ्याबा ह्राङबा ताम आहिन । चु जेक्खे धैर्यला कमि जेक्खे हिन्ना ।
एला रसला रापरि आतोबा छिग नोन रेमरेम दोहोर्याब लाजिला । जस्तै ‘म्युजिकल एकोम्पनिमेन्ट’ थेन ‘हार्मोनि’ ह्राङबा छिग दिक्का ङ्हाम्बा मुला । ए लगातार क्युबा छालह्राङबा पाङचिबा ताला । एला बौद्धिकताला कर्नन खाजिबाइ साबधानिसे गाबा ह्राङबा स्याप्ला । बौद्धिक ब्यक्तिजुगुदा पर्याप अबलोकन आलाबा कारन चुह्राङबा ताबा आहिन । एसे थेदा सेला तासाइ थेदा खाजिबा तरिकासे ओम खाजिबा कोनग्याम च्योतोबा बिबा बारे अनभिग्य मुला ।
ए कादे दिङला ताजि ? ङाइ एदा आसे, ए खानाङग्याम खाबा हिन्ना बिबाइ नोन थाहा आरे । तासाइ ङाइ म्हान्मुला, ब्योन दोबाकेन लामा ओम ग्योइकाइ थेन ग्योइकाइला संसारला बाम क्रेबाइकेन लामा, ङ्ह् िवा सोम दिङला लागि एसे ‘नित्च्से’ ख्लातोला । ह्याङदा डोबारि ओम ब्यबसायिक ताबारि आहिन तासाइ ग्योइकाइला संसाररि ब्लुम्बारि थेन चुदा माया लासिकेन छार्बारि थेला एदा जरुरत मुला ।
चु ह्युलला प्रदेसरि म्हिजुगु आउदिन खेप्पा दोमुला । थेरि निसि थेदा गोबारि कोसिस लाउ । कोरोलेन्को, पोटापेन्को, ममिन, इरटेल छ्यामला मुतेबा ग्लारि ल्हानान गज्जबला म्हि चिमुला । थेन्छे ङ्हाच्छारि एदा ब्लेना लाबारि खाम्ला तासाइ तिलाइ दिङरि बानि तासेला मुला । एग्याम जति मुल्य याङबारि योग्य मुला, ओदे मुल्य थेन्दा पिन्सेला मुला बिबा आसा मुला । थेनिकादेला सम्बन्धसे एदा राजधानि सहरला असहजता थेन असमर्थता म्लेबारि ह्रो लासेला मुला ।
दारे ङा हुलाक गेदिमरिक्यार निबाकेन मुला । तन्दुरुस्त चिउ । ताङसि चिउ । ङाइ एला या कोङना लासि चुङजि बिबा डान्गो ।
चिठिला लागि ल्हाना ल्हानान थुजेछे ।
एला, चेखब
