बि.सं.२०६४ साल म्हेनिङ लाला १७ गते योरि पुरानो बसपार्कला चाउतारा निबा बसरि तिबा पाच पोखरिला ल्हामरि गोर ङ्हा पर्यटक छ्याम ङानि १५ जना सिंहदरबार, माइतिघर, बानेस्वर, कोटेस्वर सल्लाघारि ताबान नालिन्चोक दोबातेमा सिटरि चिबा बिमा राप्बा यात्रुजुगु ल्हानान ताजिन्मुबा । सरुभक्तला पागल बस्तिहेन्से थोमस हार्डिला ‘फार फ्रम दि म्याडिङ क्राउड’दोनादा डान्बा लासि भिडग्याम प्लुत्सि तिलाइ नोबा नागबेलि ताबा सागाला रमनिय हान्डोरि क्योलोलो रा ग्लोङसि सुलचिबा स्वामाइ ह्राङ ङानि क्रेबा बस बेचैनला काइ तेसि कुल्बारि चुजि ।
सागा भन्ज्याङला चेकपोस्टरि गाडि थेनथान्सि नेपाल हुइदा बिदाइला या ह्योङबान लमतन्न सुनला बाला तिसि ङान्ना डेन लाचिबा ह्राङ म्राङबा भैसेपाटिला सान्त बाताबरनदा क्लेबान काभ्रेला औधोगिक सहर बनेपाला त्रिभुवन चोकला चौबाटोरि निसि बस रोकतिजि ।
थेग्याम्से दक्षिन पुर्बरि पनाउति, नमोबुद्ध थेन खोपासि, पस्चिमरि राजधानि, उतररि धनेस्वरि लाथान निबा ग्यालाम थेन उतरपुर्वरि ङान्ना गन्तब्यला ग्यालाम धुलिखेल मुबा । ह्रेच्छाक लिच्छा बस कुल्माहेन्से ङानि धुलिखेल दोजि । गिक्छारेम थेरि दोबाम्हि धुलिखेलला जादुमय चरि आँखे दृस्य म्राङसि लठप ताला । दक्षिनरि उइल्हाम सुनला फाट, आलिरि मोठे, मस्याम थेन मास्या लरक्क झुलप ताचिबा, ह्राङह्राङला रोजाइला आकार थेन रङरि स्होबा पक्कि जेबा दिमजुगु, खालाइला डेनरि ङेचिबा सुन्दरिला स्वा लहर ह्राङबा ग्लिङ रेखा, झपक्क ताबा स्थानिय ह्रि वान, ह्राङला रितिरिवाज थेन रिमठिम न्हाङरि ताङचिबा थेर्ला (बाइ जाति) सन्तुस्ट लिला बासिन्दा, बुला गारा थेन ह्वारिला गरारि सयपत्रि थेन गोदाबारिला पुपुजुगु म्हेनिङ थेन तिहार खाबासे हतार ताबाह्राङ म्राङमुबा । थेर्ला दृस्यजुगुदा दुरबिन थेन क्यामरारि बन्द लाबारि आतुर ङाला पर्यटक ह्रोजुगु दङग तासि क्यार्से जासे छ्योङचिबा मुबा ।
चोथेबारिन ङान्ना बसला हर्न ङ्ह्याबारि चुजि ओम बक्रकार अरनिको राजपथ ताबान ङानि तिनपिप्ले, समाज कल्यान थेन तामाघाट, लामिगाङ सैनिक सिबिर तासि दोलालघाट दोसि कान चाबाला लागि बस थेनचिजि । उतर पस्चिमग्याम पुर्बरिक्यार दुम्जा, झागाझोलि रातमाटारिक्यार ब्योङचिबा इन्द्रावति स्योङ पुलला गुङरि राप्सि च्याजि, स्योङला क्युइ लगातार तर्फगि ब्योङचिमुबा । तिल्दा खाइमाइ दोसि आखाबा लासि ब्योङला स्योङ ? आखिर म्हिला ल्हुइए नोन थे क्युइ ह्राङबान हिन्ना । थेनोन स्योङला क्युइरि रेबा ह्रेच्छागिकला छ्युल्दुर ह्राङबा । तिनि मुला न्हाङगार आरे । केबा ङ्हाच्छाला ताम ह्याङदा थाहा आरे । सिमाहेन्से तिला ताला थेए नोन थाहा आरे । तिनिला दुइ, न्हाङगार दोसि खाइमाइ आखा । सुन्यग्याम खाबा सुन्यरिन म्हाला ।
ह्राङदा सम्हालतिसि पुलक्याम्साङला होटलरि ताजा तारङा कान चामाहेन्से इजिप्टला पिरामिट ह्राङ म्राङबा सागा चोकला साङा ह्वारि थेन झुसे फिलिुङगे (तिल)ला पाटाजुगुला गुङ ग्याम ताबान छ्योआछ्यो चार बजे चाउतारा दोजि । थेदुइरि चाउतारा बजार म्हेनिङमय ताजिन्बा मुबा । सदरमुकामदा ख्लासि स्याउलेरि ङानि गिक्छा म्हुनाला बास चिजि । म्हिला बस्तिन्हाङरि बिमा माङग्यार ह्रिरि सिबिर चिबा थेन सरसफाइला दृस्टिसे ज्याबा म्हान्मुबा । दिननाङला बसला यात्रासे ङानि ब्लापजिन्मुबा । ह्राङ ह्राङला पसल न्हाङरि म्हेर्बा ङानि न्हाङगारदाङसेला दिनि होइस्हेर खाबा लिच्छा जेक्खे छोर्जि । ङ्हिछा रेला ङान्ना सिबिरला गन्तब्य ढुकुर पोखरि मुबा । स्याउलेरि योला दिगु चामाहेन्से ब्राबा ङानि साढे नौ ङ्ह्याबा लिच्छा ह्रिला ल्हाम तिजि । नासगिला हान्डो, ह्राङला ङ्हाच्छाला स्हेबिमा तिलाइ आम्राङबा रुङबा दोप्बा ह्रि । तिलाइ दुइदोना हा… हु… काइ लासि ङ्हाच्छा वाङजि । ना थुर्बा हान्डो तिलाइ घन्टा ब्रामाहेन्से ङानि गुङला तिलाइ ह्रो काइ सुताइ आथिबा दुइदाङरि दोजि । तासाइ ङानि नितोबान मुबा । गन्तब्यदोना दोतोबान मुबा । ङ्हाच्छा ब्राचिजि । ङानि गुङला भान्से टोलि ङ्हाच्छान निजिन्बा मुबा । छ्योआछ्यो १२ बजेरिक्यार ङानि ओख्रेनिला पुरानो चेला खर्करि दोजि ।
खर्क ङामरिन जाजाबा खोल्सिरि सिलसिल ब्योङबा क्युइरि ह्रिला गोगन बाला तिरतिरे धारा स्होसि थेनोन क्युइ तासि चाबाला बन्दोबस्त लाबाकेन चिम । तिलोगिक पर्यटकजुगुदा पस्चिमि साइलिला कान स्होबाकेन मुबा बिसाम तिलोगिक नेपालि ह्रोजुगु चाउताराग्याम बोर्बा मट्टितेल स्टोभरि म्रासि दाल कान दाइबाकेन मुबा । कान चामाहेन्से थेग्लादा सरसफाइ लासि ङ्हाच्छाला अबस्थारि थान्बान ङान्छे साढे एक बजे ल्हामदा दोसि जारि थान्जि । हाङबा ग्ला ल्हानान फो ख्रेन्मुबा । ङान्छे ल्हानान चाचिम । थेलिच्छाला हान्डोबिसाम ङान्दा ल्हानान चुनाउतिपुर्न नोन ताजि । हान्डो थेन बाकबाक रुङबा ह्रिला दोप्बा ग्यालाम ब्राना ब्रानान गडाङ डुडुङ थेन सिम्बा लाबाला छ्याम मुसलधारे नाम ताइमाहेन्से बन्दोबस्तला सामान थोबा ह्रोजुगुदा ल्हालान गाह्रो ताजि । नाम क्रुबारि कुबा पोलिथिन लाबासे फ्याङना लासि हैरान लाजि ।
थेकुनु ढुकुर पोखरिदोना आदोबा पक्का ताजिन्बा मुबा । दातेदोना सिबिर स्होबारि योग्य चे सा याङखाम्बा आरेमुबा । नाम आझाइ बाङसे ताइचिबा मुबा । पर्यटक ह्रोजुगु ब्लाप्सि गुर्लाह्राङ ताजिन्बा मुबा । दोइ पुइबा ह्रोजुगु थेन पर्यटक ह्रोजुगुला चिन्तासे ङादा ल्हानान पिरप लाबारि चुजि । सेर्पा ह्रोजुगु (ल्हामरि सुरक्षाला जिम्मेबारि किन्बा म्हिदा सेर्पा बिमुला) सिबिर स्होबारि योग्य सा म्हाइबारि ङ्हाच्छा निजिन्मुबा । झमक्क ङ्यासे ताजिन्मुबा । सिंत सिंत काइ तेसि ङ्यासेला बुलुङ मावानरि क्रिङबाकेन मुबा । नाम चिसेमला तिलाइ लक्षनदोना सुताइ आरेमुबा । कामिगाङ (ग्लाला मिन)रि दोमाहेन्से क्योलोलो जाकि चेख्याबा सा म्राङजि । दारे ङान्छे म्हुनगिला लागि थेरि सिबिर स्होतोबा मुबा । तासाइ थे ग्लामि क्योलोलो रेबा चौरि खर्कका चिम । थेरि म्हेख्लि थेन च्यामला हिलाम्य मुबा । बामरि जुसि मिदोना च्योबारि खाम्बा भदौला हल म्हे ह्राङबान वाला, सिन्दुरे, थोप्ले, टाटेपाङग्रे ह्रेङबा ना ह्रेङबा ल्हाला खरि तिबाइ लपक्क झुलप ताचिबा मुबा । ओतेमा कादेसेम ङान्दा दाप्बारि चुजिन्बा मुबा । ङान्छे थे म्हुना तिबाइ नोन तिबाइसे प्लिङबा हिलाम्य चौरि खर्कला थलारि म्हेर्बाला बिकल्प आरेमुबा । ङान्छे तिलाइला नोन पर्बाह आलानि ।
तिबाइसे काङहेन्से थोबोदोना जिबाकेन मुबा । थेनआछ्याना मुसलधारे नाम ओस्बान मुबा । पोलिथिनला क्रुबा लाबासे बोर्सि खानाङ दोना लाजि खानाङ ? मुतेबा बिमा ङ्हाच्छा भान्सा पाल स्होसि मैनटोल म्रामाहेन्से मुतेबादा थेन्हाङरि चिसि तिबाइ साइ पुङजि । ओम मुतेबा म्हेर्बा पाल स्होतोबा मुबा । थेनोन हिलो फिरि मुतेबादा ह्राङ ह्राङला पालला ब्यबस्थाम लाजि तासाइ थेह्राङबा दुइरि म्हेर्बाजा खाराङ लासि ? पाल न्हाङरिए नोन तिबाइ लपक्क कोजिन्बा मुबा । थेरि लोङसि नोन गे तासेला वाल आरेमुबा, लाखाम्सेला उपाय नोन तिलाइ आरेमुबा । टर्च लाइट म्रासि च्यामा मिसे म्राङबादोनाला तिबाइदा चाचा फोर्सि ब्याङजि । मुतेबादा पाल पालरि चाचाला ब्यबस्था लापिन्जि । थेदुइतेमा भान्साला पालरि ह्रोजुगुसे स्टोभ म्रासि लेप्ना लाजिन्बा मुबा । बुल्कु क्युइदा क्वानसे छान्सि ज्यान सोबाला लागि खाम आखाम कान दाइमाहेन्से कठ्याङग्राप ताबा पालन्हाङरि बन्द तासि तिबाइ साइसि म्हुन थाजि । छ्योआछ्यो म्हुनना तिन बजेहेन्से नाम छ्याजि । स्ह्योा तातेमा ख्यारख्युरला जाजाबा खोल्साजुगु दारेम तिला तिलागा लाला बिबाह्राङ लासि भयानक काइ तेसि ब्योङबा थेमुबा । खालाइ म्हेर्बा खाम्बा आरेमुबा । क्योङलान क्वान थेन ल्हुइ च्यामा बधसालाला कसाहि ह्राङबा म्राङमुबा । निबा म्हुनाला कस्टदा डान्सि गो सिरिङग लासि ङिच्चा ङेबा बिमा तिलाइ उपाय आरेमुबा । मु छ्याङगा ठ्वाङबा मुबा । दारे छार दिनिला स्हेरतेन ङानिरि छार आसा बुजि । भान्सा पाल न्हाङरि तयार ताबा लेपलेप चाबा थुङबा लिच्छा सात बजे दोसि ङान्ना ल्हाम जारिन चिजि ।
कामिगाङग्याम घन्टा सोम ब्रामाहेन्से हान्डो जिन्जि । पस्चिमरिक्यार मोडतिसि पेरो गाङनोन गाङ ब्रामाहेन्से क्योलोलो ढुकुर पोखरि दोजि । क्युइ आरेबा मिन जेक्खेला ढुकुर पोखरि । छ्योआछ्यो एक बजेहेन्से तिक्खुरि बाग बाग रुङबा खासुतेन दोसि सिमसिम नाम ताइबारि चुजि । ङानि लगातार ब्रासि याखारगि ह्रिला भेडिखर्करि दोजि । ङान्ना थेकुनुला कान थेन बास नोन थेरिन ताबा निर्नय ताजि । थे ग्ला ग्लिङ थुम न्हाङरि परतिबासे लासि तिल्मा म्हुनाह्राङ तिबाइला सास्ति बिसाम नाअतोनि । ङानि मुतेबा रे झान नोबा ग्लारिक्यार निबाकेन मुबा । थेतासि ङान्ना ल्हामरि रेदाङसे सिम्बा ल्हेसिकेन निमुबा । थे ह्रिला म्हुना, चाबा म्हेर्बा थेन मे दुसिकेन निना लाजि । न्हाङगारदाङसे असोज २८ गतेला ल्हाम आझान कठिन मुबा । निर्जन ह्रिला ग्यालाम, खाइमा हान्डो, खाइमा ग्युरु, खाइमा ग्यालाम नोन पत्ता ल्हागाब लाबारि आखाम्बा घंघारोवान स्योन्सिकेन ब्रातोबा मुबा । बोमो खाबा साढेला जक्खर ह्राङबा साग्लोन मु नोन चाल्ला ह्राङ लासि मुथुर्बा निबा गोब्रे सल्लो, खोट्टे सल्लो, देबदारु, चाप, धुपि थेन तार पाडाला दोङजुगु थेन सारि माला वान अनियन्त्रित तरिकासे लठाराप ताचिबा मुबा ।
दिग्गिला ल्हामरि क्युइ आयाङमुबा । थेतासि ङान्छे योला ब्रेकफास्ट जाकि ल्हाना स्होसि ह्राङ ह्राङला झोलारि थोपुङबा मुबा । ह्रि वाइमाहेन्से लाबा ल्हागाआतिबा याखारगि युङबाला उ म्हाइसि तयारि लन्च चाबाकेन मुबा । आफसोच ! थे ह्रिड्वा ब्राबा मुल गौडागा मुबाचिम । करिब सात आठ ओटा चोथेबा खेप्बा दाह्रा मुबा थेन जाजा जाजा गोर ङ्हि लाइनु छ्याम ङानि मुबा ग्लारि थोर्सि तिक्खुरि बथाननोन दोगाजि । क्योङनोन लोङसि तिक्खुरि क्रिङमा ह्रिड्वाला बथानए नोन लोङसि क्यार्से जासे ताजि । लोङे रेमा ल्हानालान चाबास्हे ङ्हेजि । धन्न, भाग्यबस ह्रिड्वाला आक्रमनग्याम ङानि सोजि । च्यानबिमा ह्रिड्वाला आक्रमन ल्हाना खतरनाक तामुला बिबा ङानि मोक्कोनदा थाहा मुबा । थेतासि ङानि मुतेबा लोङजि । ल्हारि छाडा ख्लाबा म्हे थेन ह्रिड्वाला स्वभाब गिक्खेन तामुला बिबा थेबा मुबा । ङा थेन ङाला पर्यटकजुगुला थे निबाला उदेस्य फेबा मुबा । खाइमागि ङादा म्हान्मुबा कि कोलम्बसदा महादिपजुगु पत्ता ल्हागाब लाबारि नोन ओदे कठिन आतानि ताला जति ङान्छे भोगतिचिबा मुबा । ओते दुइरिन ङाला सोचाइ पोला, कोलम्बस आहिन, चाल्र्स डार्बिनला सिद्धान्तरि खिबा सोबालान लागि संघर्सरत जिराफ थेन उटला खारेतेन डिक्बा म्हान्मुबा ङाइ ह्राङला दैनिकि ।
लन्च (कान) लाबातेन ङानि याखारगि हान्डो थेन याखारगि ग्युरु फाप्माहेन्से धुपिला सिङ म्राबा म्युगुला थाङ खाजि । थेलिच्छा ङानिरि तिलाई आसा बुजि । ङानि खानाङए म्हिला बस्ति ङामरि दोबाकेन मुला बिबा भान ताजि ओम सेम सेमरि किसिम गिला ताङबा बुसि खाजि । ह्राङलान दिमरि दोगे लाबा महसुस ताजि । ग्युरु थुम्बा दुइरि याखारगि भन्ज्याङ मुबाचिम । पाच पोखरि वाङबा सिबिर थे ग्लादा नरसिङ पाटि बिबाचिम । थेरि गोर ङ्हि खर्क गोठेजुगुरि गोर ङ्हि दिमथेमे नोन चिम । ग्यु, च्याङग्रा, चौरि, दाहि, ङ्हे, ब्रा, म्ल्हा, डापडुप, साखेनि नाकाला बथान, हाङबारि मे दुबारि मगमग बास्न खाबा स्युक्पाला सिङ ल्होलो छ्योदे जेक्खेरि बोर्सि थान्बाला चिम । चोदे ताबा बिबान चु ग्लाला याखारगि सामाजिक पारिबारिक सम्पन्नता मुबा । थेनोन ताङबा थेन आनन्दिला ल्हुइ मुबा । थे चित्रे ब्राङरि तिलाइ स्हेला आछ्योबा आम्राङनि । ङानि थेरि दोबातेन पाल फ्लाक्पा ग्ला, भान्सा थेन क्युइला लागि मुतेबा ब्यबस्था थे गोर ङ्हि ब्राङला गोठालो ज्योज्योजुगुसे लापिन्जि । ङ्यासेला कानलिच्छा पर्यटकजुगुदा न्हाङगारदाङसेला ल्हामला भौगोलिक स्थिति, तापक्रम, ह्रि जन्तु, बनस्पति थेन थे ग्लाहेन्से दिला थुमरि चिबा म्हिजुगुला चिबाम्हेर्बा, क्वान्बा चाबा, जाति, ग्योइ, धर्म थेन संस्कृति, रिमठिम सम्बन्धि तुन्बा जानकारि पिन्माहेन्से ङाए नोन मे ङामला याखारगि काठला फल्याकरि म्हेर्बारि निजि । पैदलयात्रारि निमा मुतेबा ङ्यासे छार ग्लारि दोमाहेन्से थे ग्लाला बासिन्दा, धर्म, रिमठिम, चालचलन, भौगोलिक, हिला जन्तु, बनस्पतिला बारेरि ङोसेना लातोबा पद प्रदर्सकला दैनिकि गेला तालिका न्हाङरि परतिमुला ।
न्हाङगारदाङसे योहेन्सेला मौसम आउदिन ज्याबा मुबा । ङानि पाच पोखरिला गन्तब्यला लागि तयार ताजि । स्यान्दो बन्दोबस्तला सामानजुगु नरसिङ पाटिरिन ख्लासि ङ्हिरेला लागि तोबा कान दिगुला सामान जेक्खे किन्छि ङानि हान्डो ल्हागतिजि । जति तोर उचाइरि निमुबा ओतेन हाङबा लाबातेन ङान्छे पैठाजोरि क्लाङतोमुबा । ग्युरु ग्यालाम, ग्रेन ग्रेन युङबाला काप थेन ग्यालाम नोन दाङ आखाम्बा गग्य्रान ताबान ङानि दिन्छेला एक बजे पाच पोखरिरि दोजि । पाँचपोखरिरि दोमा दोसि सिम्बा लाबातेन ताइबा नामसे ङान्दा ल्हानान अप्ठेरोरि पारतिजि । ङान्ना गन्तब्य नोन थेदोनान जेक्खे ताबासे ङान्छे खात्दाम्मान लासिन थेरिन चितोबा मुबा । ला डु क्युइ थेन ला डु ग्लिङला लिरि चिबा चु पाच पोखरि ङामला छेचेरि ङान्छे म्हुन गिला लागि सिबिर स्होजि । थेरि गोरङ्हा पोखरिजुगु मुबा चिम । कल्पना लासि स्होबा चित्रला दृस्य ह्राङबान थे आउदिन ताङबा थेन जेबा मुबा । खाइमागि नाम ताइबा ओम खाइमागि ग्लिङ, थेर्ला तापक्रमला लि पोसिन चिमुबा । मुतेबा पालला ख्यारख्युर कुलेसा थाबा ब्यबस्था लाजि । म्लेसि वा थाहा ताना ताना याखारगि ह्रोसे नेपालि भान्साला रासनला दोइ नरसिङ पाटिरिन ख्लासि थेरि थान्बारि थान्बा स्यान्दोन स्हे मुबा दोइ बासि खाजिम । थे म्हुना ङानि मुठि सोम फाल्कि थेन फिक्का चियारि म्हुना थातोजि । ङान्दा पत्तो आरेमुबा, थेकुनु महाअस्टमिला म्हुना चिम । ‘दिमरि मुबा हिन्साम स्या म्ल्हाकान चासि आनन्दसे म्हेर्बारि याङसेला तिनि चुरि सिम्बारि फोइदान नोन चितोजि’ बिबा याखारगि ह्रोला तामसे ङाला सेम ल्हानान खिन्ना ताजि । म्हेर्बारि आखाम्बा लासि सिम्बा लाबा चलप ताबासे पाल न्हाङरि स्टोभ थेन मैनटोल म्रासि म्हुना नाङ कोबा थेन क्यालो लासि थे म्हुनादा नोन योला होइस्हेरतेन छ्याम बिदा पिन्जि ।
म्हुक्गि म्हुइसे नुहाइतिबा बुद्धला कुह्राङ म्राङबा पाच पोखरि क्यारक्युरला जुगल हिमालला जोजुगु दिनिला स्हेरसे थुर्बासे तिक्खुरि ब्रेल्बाला मन्डपरि सजब लाबा छाङछारह्राङ वाला, उर ताबान ओम लिखन्डि मिसे च्याबारिन आखाम्बा लासि टल्कप ताजि । योला दृस्र्यावलोकन लाबारि पाच पोखरिहेन्से स्यारला गाङरि निजि । थेदुइरि ङान्छे ङ्हाच्छाला म्हुनाला सिम्बादा म्लेसि ग्लिङरि ह्वाङ ख्वासि ह्रोजुगुदा ताइना लासि ङोबाला रमाइलो दुइ ओम ग्युरु ग्लिङरि खारेग्युरु तासि चिप्लेटि क्लाङम्याङमा ह्रेच्छागिदा ङान्छे ह्राङसे ह्राङदान म्लेबा मुबा । पर्यटक चारदिसाला दृस्यजुगु ह्राङह्राङला क्यामरारि जोर्सि ताङजि । प्रकृतितेन लाबाक्लाङबा लिच्छा नरसिङ पाटिरि खासि दिन्छेला कान चाबालिच्छा ह्रिनोन ह्रिला ग्युरु फाप्जि । ल्हाला ह्रि, खाइमागि ह्रेच्छाकरिन मु छ्याङग खुलतिमुबा ओम खाइमा नागा चिङनादा सुताइ गाप्केलाबा ग्वाइला बेगरि खासि रुङबा खासु ओम हाङ लाबाला छ्याम नाम ताइमुबा । मुतेबा किसिमला मौसमदा सामान्य रुपसे किन्बा ङान्ना बानि ताजिन्बा मुबा । दोपदोप्बा म्हुन, मुसलधारे नाम, न्हाब्याङ साम्मा थाहा आयाङबा सिरेटो, प्लासि दुइ दुइरि ब्याबा ग्युरुला ल्हामला गिक्छा म्हुनारिन काला नाता थुइसि जिन्बा तिबाइजुगुतेन दोसि साइनो ल्हागाब लाबान थेकुनु नोन ह्रिरिन बास चिबारि बाध्य ताजि ।
असोज ३१ गते ह्रिला क्याम्पग्याम दिला बेथाङला माबि ख्राङगारि चिबारि दोगाजि । ङान्ना ल्हामला लिच्छाला क्याम्प ताबासे ङान्छे थेकुनु ल्हामनाङला अनुभब थेन ताङबा गिसेम गि जुजि । बिजय दसमिला दिन ताबासे ङ्होनाङ टिका थेन न्हाब्याङ नाङ जमरा ख्याप्सि जातुकु थेन छामेब्योनजुगु पिङरि फ्योङचिबा मुबा । ग्यालामरि रङगिचङगि क्वान क्वान्सि गाइमादोना कोसेलिला छ्याम डोन्बो ब्राचिबा म्हिजुगुला ताति म्राङमुबा । बोथाङला स्थानियबासिजुगुसे नोन ङान्दा ल्हालान रौसब तासि डेन लाबान स्याबाकोबारि बो किन्छि ङान्दा ह्रो पिन्जि ।
न्हाङगारदाङसे कार्तिक १ गते बोथाङ नाम्सादा बिदाइला छ्याम आत्मियताला या ह्योङबान नाम्सान नाम्साला ग्यालाम ताबान मेलम्चि बजाररिक्यार फाप्निजि । थेकुनु ङानि याम्बुरि दोतोमुबा । ग्यालाम कानाकुनिरि दिमला झ्याल झ्यालग्याम घन्कप ताबा रेडियोरि म्हेनिङ सम्बन्धि ह्वाइजुगु गिलिच्छा गि लासि ङ्ह्याबाकेन मुबा ।
चु म्हेनिङरि ङा आखानि बिसाम
निस्ठुरिदा क्रासि चिउ आबिउ ।
…योनान दोसि खाउ ज्योज्यो दिमरि…
आमाखुयु क्राचिमुला धरधर… ।
सिबपुरिला झर्ना ङामरि दिम ङान्ना ब्राङ
आपा आमा क्राबान मुसिम च्यासि ङान्नान ग्यालाम
तिल्दा ह्रो तिनि ङादा, क्रागे क्रागे म्हान्ना… ।
भ्mबष्स् िकष्लनजबिmब२नmबष्।िअयm
