Home फिर्ग्याप ह्युल ब्योन ब्रिखेनजुगुतेन ताम

ब्योन ब्रिखेनजुगुतेन ताम

म्याक्सिम गोर्की

by thetamangdajang

ह्राङला ल्हुइदा संचालन लाबा मुल बाङजुगुदा थाहा याङबारि आताना, ह्राङला बिचारजुगुदा खाजिबाइ खास ग्लारि दोना लासि न्हाबारि आतुरि ताबा कारनसे ल्हानान म्हिजुगु सोच तिबा थेन तर्क वितर्क लाबा गे लाबा लामुला । थेनिजुगुरि ल्हाना ह्राङबा ‘तर्क ओसेम सन्देहबिबा थारेङला’ देन्बाजुगु स्हेङबा अतुरि मुख्यरुपसे आलोचकजुगुरि याङमुला ओम ग्रेनराप ब्रिखेन, राप ब्रिखेनजुगुरि नोन चुला आज्याना प्रभाव परतिबा तामुला । ब्रिखेनला गे ल्हानान नोन ज्याबा ताला, तिल्दा बिसाम थेला अनिबार्य परिनाम ल्हुइ थेन निरन्तर पोबा वास्तविकजुगुरि निहित देन्बा सङकुचित थेन विकृत ताबारि दोला । एङगेल्ससे (एङगेल्स आउदिन बुद्धिमान म्हि मुबा) माक्र्सबाद खाजिबाइ जड सिद्धान्त आताना गे लाबा ग्यामरि ग्यालाम उन्बा दर्सन हिन्ना बिसि आउदिन सहि पाङबा हिन्ना । चोदे साधारन लिरि पाङगे बिसाम ह्याङसे पाङबारि खाम्ला मुतेबा गेजुगुला उद्देस्य बोक्टो जाम्बुलिङदा पोसि छार स्हेङबा हिन्ना । सोभियत श्रमिकजुगुला सोह्र दिङला बिरतापुर्वक श्रमला कल्नातित फलजुगुसे मुतेबा संसारदा असदिंग्ध लिसे तिला उन्बा मुला बिसाम श्रमिक बर्गरि कादे ल्हुइ बाङ, कादे प्रतिभा थेन कादे ग्रेन रचनात्मक कौसल मुला । सोभियत संघला ह्याङ ब्रिखेनजुगुसे दातेदोना नोन न्हा चु श्रमला असिम सक्तिमतादा न्हा ओम थेला सफलताला ल्होलो थेन बाहुल्यतादा गोबा मुला ।

व्यवहारिक अनुभवला ठोस आधाररि टुबा विस्वासला छ्याम तिला बिबारि खाम्ला बिसाम ह्याङ तिनि संसाररि जुन गे लाबाकेन मुला, थेला सम्भावनाजुगु तिनिला मुतेबा ताम बिमा ओम म्हिला तिनिदोनाला तोङजा दिङला मुतेबा किसिमला श्रमग्याम स्हेङबा तामजुगु बिमा ल्हाना मुला । ह्राङला ह्युलप्रति, ह्राङला ग्योइकाइला उतरदायित्वदा गोबारि थेन थेदा पुरा लाबारि ह्याङसे आधुनिक संसारला गम्भिर थेन बिसिस्ट अध्ययन लाबारि जरुरि मुला ।

ग्योइकाइला तिला तिला अङग मुला ? अर्थात बिम्बजुगु, चरित्रजुगु थेन समस्टिला प्रतिनिधित्व लाबा पात्रजुगुला छिगजुगुग्याम चित्रन खाराङ लासि ताला ? छिगजुगुला दर्पनरि ल्हुइला घटनाजुगु थेन वास्तविकताजुगु, प्राकृतिक दृस्यजुगु थेन चिन्तनला प्रक्रियाजुजुला प्रतिबिम्बन खाराङ लासि लाला ?

ग्योइकाइला मुल तत्व हिन्ना ग्योइ । ग्योइ नोन ग्योइकाइला मुख्य साधन हिन्ना ओम ल्हुइला यथार्थजुगुतेन नुप्बा सम्पर्करि खामाहेन्से ग्योइसे ग्योइकाइला कच्चा पदार्थला गे लाला ओम चुनोन ग्याम ग्योइकाइ स्हेङला । याखारगि आउदिन ज्याबा उखान मुला ग्योइला परिभासा पिन्बा मुला, ‘चु काराम आहिन तासाइ मुतेबा ग्लारि कोला (टासतिला) ।’ चुला अर्थ तिला हिन्ना बिसाम संसाररि सङग्या आताबा तिलाइ स्हे आरे । छिग नोन मुतेबा घटनाजुगु थेन बिचारजुगुला परिधान हिन्ना । तासाइ मुतेबा घटनाला सामाजिक महत्व थे घटनारि लासि चिबा ताला ओम मुतेबा बिचाररि तिल्दा खाजिबाइ बिचारला लि थेन स्यान्दो आताना थेनोन ताला, चुला खाजिबाइ न्हा खाजिबाइ कारन ताला । चोदे खाजिबाइ ग्योइकाइ रचनाला उदेस्य घटनाजुगु न्हाङरि लाबा ताला सामाजिक अभिप्रायदा समग्र भावसे, आउदिन स्पस्टता थेन पुर्नतातेन उद्धघाटन लाबा तासेला मुला बिसाम सरल थेन भावजुगुदा आउदिन ठिक ठिक रुपरि अभिव्यक्त लाबा क्षमता सम्पन्न ग्योइला आबस्यकता तला । चु गेला लागि होसियारला छ्याम दाम्बा छिगजुगु तोला । ह्याङला पुरानो कलाकारजुगुला ग्योइ चुह्राङबान मुबा । थे थेह्राङबा ग्योइ मुबा, थेदा सताब्दियौंला बिकाससे पुस्टि लाबा मुला । थे तिरेकुनु वास्तविक अर्थरि ग्योइकाइ ग्योइ हिन्ना, तासाइ नोन थेला ठुङबा ह्युल्बाला बोलिचालिला ग्योइग्याम ताबा हिन्ना । तथापि थे ह्राङला मुल श्रोताबिमा ल्हानान फरक मुला, तिल्दा बिसाम बस्तुजुगुदा छिगग्याम प्रस्तुत लाबा क्रियारि थेरि ताबा मुतेबा क्षनिक, अस्थिर, अपस्किृत थेन बिकृत ध्वनि मुबा तत्वजुगु थोन्बा मुला, जुन बोलिचालिला ग्योइरि याङला । तासाइ ल्हानान कारनसे थेला ग्योइला मुल आत्मतेन आडिक । ग्योइला मुल आत्मा बिबा ह्याङला मुल आसय ग्योइला थे लितेन मुला, जुन थे पाङबा म्हिजुगुरि च्योच्यो रुपरि प्रचलित मुला । बोलिचालिला ग्योइ ब्रिखेनजुगुग्याम चित्रित चरित्रजुगुला कथोपकथनरि सुरक्षित चिला बिबा स्वंसिद्ध ताम हिन्ना । तासाइ थेला उपयोग चरित्रदा आझाइ ल्हाना सजिब ढङगसे प्रस्तुत लाबाला लागि लातोला ।

ब्योन दुइरि ङादा नोइ छार छिग स्हेङबा ग्रेन सनक चलप ताबा मुबा । सरकारि वकिलजुगु थेन अभियुक्तजुगुला वकिलजुगुला धारा प्रवाहि वक्तृतासे थे कटौले प्रयत्नजुगुदा ल्हानान प्रोत्साहन डिक्पा मुबा । थेरि पाप थेन पुन्य ङ्हि नोन याखारगि च्योच्यो जेबा छिगजुगुरि छाटप तासि राप्बा तामुबा ओम अभियोग ल्हागाप लाबाजुगु ओम अभियोगग्याम ह्राङदा सोना लाबाजुगु ङ्हि नोन याखारगिन सब्दावलिला प्रयोग ओस्बान चातुर्यला छ्याम लामुबा । ङादा थे म्राङसि अचम्म ल्हागतिमुबा ओम ङाजा छार छिग स्होबा मुखतापुर्न प्रयत्नजुगुरि कापिजुगु गि लिच्छा स्यान्दो राङग्याप लासि ब्याङबाकेन मुबा । चुए नोन किसम गिला रोग नोन मुबा । ङाइ वास्तबिक ल्हुइदा तिला तामदा डेन पिननोन तोला बिसाम थेसे याखारगि ज्याबा चिकित्सकसे ह्राङ ङादा योनान चु रोगग्याम फान्ना लाजि ।

रिमठिमला दोङरापरि ह्याङदा तिला बिबा मुला बिसाम ग्योइजुगुसे बिसेस लासि थे दुइरि समृद्धि लाभ लाला, जुन दुइरि सामाजिक आन्दोलनसे तिब्रा रुप किन्बा ताला, जुन दुइरि उत्पादनला छार साधानजुगुला प्रयोग ताबारि चुला ओम वर्ग संघर्स तिक्ष्नतर ताला ।

ह्याङला चु भनाइला पुस्टि लोक ह्वाइ, लोकोक्ति आदिग्याम पुस्टि ताला । बोलिचालिला ग्योइला बिकासला प्राकृतिक ढङगसे नोन चुनोन हिन्ना । चु थुमरि कृत्रिम ‘माउलिकताजुगु’ला नोन थेह्राङ लासिन ग्ला आता, जसरि बोक्टो छिगजुगुदा अर्थात म्याप्मा म्याप्मा नस्ट ताजिन्बा छिगजुगुदा चुङसि चिचिबा प्रवृतिदा ग्ला आता । ह्राङला ताम प्रस्ट ताना लाबारि ङाइ तिला पाङगे बिसाम मास्कोला सडकजुगुरि ताबा गफप्रति पुस्किनला सेमरि ल्हानान आदर मुबा ओम चु दिसारि थेसे ह्राङला नर्स अरिना रेदियोनोभ्नाग्याम ल्हानान लोप्बा मुबा । ह्याङला बोलिचालिला ग्योइला अनुपम बिद्धान लेस्कोभसे नोन याखारगि सैनिकसे नोन याखारगि सैनिकला म्रिङ, ह्राङला नर्सग्याम ल्हानान लोप्बा मुबा । सामान्य रुपसे खाजिबा ताम लक्ष्य लाबारि खाम्ला बिसाम नर्सजुगु, ड्राइभरजुगु, माझिजुगु, सिकारिजुगु थेन सारिरिक श्रम लाबा सामान्य स्थितिला जामेकोला–जाकोलाजुगुसे ह्याङला ग्योइकाइ ग्योइला बिकासदा निस्चित रुपसे प्रभाव पारप लाबा मुला । तासाइ थे ग्योइकाइ ब्रिखेन नोन मुबा, जससे दिनदाङसे ल्हुइला बोलिचालिला ग्योइला निबन्ध धाराजुगुला गुङग्याम क्योङबिमा सरल, क्योङबिमा ल्हाना अर्थवाहि थेन ल्हाना बिमा ल्हाना उपयुक्त छिग दाम्सि ग्योइदा समृद्ध स्होजि ।

ग्योइकाइला ङ्हिच्छा अङग हिन्ना– बिसयबस्तु । बिसयबस्तुला अभिप्राय थे बिचारतेन मुला, जुन ग्योइकाइ ब्रिखेनला सेमरि ल्हुइग्याम याङबा अनुभवग्याम उत्पन्न ताला । चु बिचार ग्योइकाइ ब्रिखेनला मस्तिस्करि रुप ग्रहन आलाना चिचिबा ताला ओम चुसे ह्राङदा रुप पिन्गो, चित्रित लाउ बिसि ग्योइकाइ ब्रिखेनजुगुदा निरन्तर उद्धेलित लाचिला ।

संसाररि ल्होलो किसिमला बिसय मुला– तिलाइदा सनातन बिसय बिबारि खाम्ला, जस्तो सिबा थेन प्रेम । तिलाइ चुह्राङबा बिसय ताला, जुन सामाजिक परस्थितिजुगुग्याम उत्पन्न ताला ओम खाल्ला मुलरि व्यक्तिवाद ताला, जस्तो इस्या, प्रतिसोध, लोभ आदि । तासाइ ल्हानान दुइ ङ्हाच्छान तिला ताम पाङजिन्बा मुला बिसाम मुतेबा ताम पोला ओम दिनि थेन लानिला क्रिपरि सास्वत बिबा खाजिबाइ ताम आरे । दारेम क्रान्तिला दिनि फेबा मुबा ओम थेसे ह्याङला संसारफिरि होइस्हेर ल्हेना लाचिबा मुला । थे होइस्हेररि ह्याङसे तिला म्राङबारि खाम्ला बिसाम थे ‘सास्वत’ बिसयजुगुला मुलरि व्यक्तिला थे असहायता थेन करुन मित्रहिनता मुबा, जुन हि.स्रक वर्गसंघर्सरि आधारित समाजला म्हिला लागि अनिबार्य ताला, चु थेह्राङबा संघर्स हिन्ना, थेरि मुतेबा म्हि स्यान्दो म्हितेन कानला गास नाङला लागि ओम बाङला लागि लडप ताबाकेन मुला । ल्हानान म्हिजुगु ज्याना लासिन तिला ताम सेबा तामुला बिसाम पुजिवादि समाजला ल्हानान ग्रेन बिसेसता चुला अधिकांस मुल्मि ल्हुइला सामान्य बिमा सामान्य आबस्यकताला स्हेजुगु पोप्बारि ह्राङला मुतेबा बाङ खर्च लाला । म्हिजुगु ह्राङला ल्हुइला चु घृनित थेन अपमानजनक ‘बिसेसता’रि अभ्यस्त ताबा मुला ओम चुला कारनसे थेनिकादेसे ह्राङला मुतेबा ध्यान ह्राङफिरिन केन्द्रित लातोबा ताला ओम ह्राङलान बारेरि चौबिसान घन्टा सोचप तासि चितोला । थेह्राङ ताबासे नोन चु सामाजिक प्रनालिला चु भयावह प्रकृतिदा गोबा म्हिजुगु बिसाम च्याङना जेक्खेरि स्याप्ला ।

समाजबादि वर्गहिन समाज स्हेङमा हेन्से जुन छार सामाजिक अबस्था उत्पन्न ताबा मुला, थेला कारनसे चु ‘सास्वत’ ग्योइकाइ बिसयजुगुमध्ये तिलाइ म्हाजिन्बा मुला बिसाम तिलाइलाजा अर्थ नोन पुर्नत फेजिन्बा मुला । ह्याङला युग थेह्राङबा मुला, जहा याखारगि म्हिला डोङबा (थेला सामाजिक महत्व खात्दामान तिल्दा ग्रेन आतागाइ) बिमा खानाङ हिन्ना खानाङ ल्हाना महत्वपुर्न थेन ल्हान करुन बिसयजुगु ग्योइकाइ ब्रिखेनजुगुसे ओस्सोन स्याप्बारि खाम्ला । व्यक्तिबादिजुगुदा चु ताम ज्याना आङ्हाम, तासाइ दोङरापसेमि ह्राङनोन व्यक्तिजुगुदा नोन मृत्युला सजाय पिनजिन्बा मुला ।

ग्योइकाइला सोमछा अङग– बिन्यास अर्थात म्हिजुगुला पारस्परिक सम्बन्ध, अन्तरबिरोध, सहानुभुति, बैमनस्य थेन थेला सामान्य आपसि सम्बन्ध । ङाइ तिला म्हान्बा मुबा बिसाम चु अङग सोम ग्याम ‘ग्योइकाइ’ छिगला मुतेबा अर्थला बोध ताला, चोदे ह्याङ न्हाङरि केवल चेमा, ग्रेनराप थेन रापदा पारप लाला बिसाम सैलिला सम्बन्धरि ह्याङ ताम लाबारि खाम्ला तासाइ थे याखारगि थेह्राङबा ताम हिन्ना, जुन ब्रिखेनला प्रतिभाला व्यक्तिगत गुनला, यद्यपि तिला ताम म्लेबारि आता बिसाम चु व्यक्तिगत बिसेसताजुगुला उत्पति थेन बिकास नोनइ माङग्यारला कारनग्याम निर्धारित ताला ।

ङाइ तिलाइ तामजुगु यथार्थवादला बारेरि पाङबारि म्हाइला । खाजिबा दृस्टिसे बिसाम चु उन्नाइसौं सताब्दिला ग्योइकाइला आधारभुत थेन क्योङनोन बिमा ल्हाना फलप्रद प्रवृति हिन्ना । याखारगि थेह्राङबा प्रवृति, जुन बिसौं सताब्दिदोना प्रचलनरि मुला । चु प्रबृतिला मुतेबा बिमा ग्रेन बिसेसता चुला तिक्ष्न बुद्धिबाद थेन आलोचना दृस्टि हिन्ना । जुन म्हिजुगुसे चुदा केना लाजि, थे म्हिजुगु खास लासि थेह्राङबा म्हि मुबा, जो बौद्धिक रुपसे ह्राङला पारिपास्विक समाजबिमा ङ्हाच्छा वाङबा मुबा ओम जो प्रस्ट रुपरि ह्राङला वर्ग सामाजिक थेन रचनात्मक दृस्टिसे पुसत्वहिनताला ङोसेबा थेनिकादेसे ह्राङला बाङदा यथावत थान्बा प्रयत्न स्वरुप चु बर्गसे लाबा बर्बर दमनरि याङजि । चु म्हिजुगुदा पुजिपति बर्गला ‘उच्सृङखल पुत्र’ बिबारि खाम्ला । बाइबलरि जुन ‘प्रोडिगल सन’ला उल्लेख ताबा हिन्ना, थेनोन च्योच्यो चु म्हिजुगुसे ह्राङला परिबारला कारागारदा बोजि ओम जड मतवादि थेन परम्पराग्याम याङबा संस्कारजुगुला दोइग्याम ह्राङदा मुक्त लाजि । चु मध्ये ल्हाना ह्राङबा म्हिजुगु ह्राङला सेम निबा चाबा चाबा दोसि ह्राङला बर्गरि आदोनि, चुला लागि ह्याङसे थेदा थुजेछे पिन्नोन तोला । उन्नाइसौं सताब्दिला युरोपेलि यथार्थवादिजुगुला बारेरि ह्याङला दृस्टिकोन बुर्जुवा आलोचकजुगुला मतग्याम ल्हानान प्रभावित मुला । चु आलोचक ग्योइ थेन बिसयला गुन दोसला बिबेचना लाला ओम बिसयबस्तुला सामाजिक महत्वदा पत्ता ल्हागाब लाबा थेन थेला उद्घाटन लाबा ग्योइकाइला सामाजिक महत्वदा गोजि । स्तान्धालला डेन आलोचकजुगु मौनतासे लाजि । ह्याङला ह्युलरि लहानान च्याङना म्हिजुगु बिदेसि छ्योइजुगु मौलिक ग्योइरि डोला ओम थेबिमा नोन च्याङना म्हिजुगु पस्चिमाला ग्योइकाइ ब्रिखेनजुगुला ल्हुइला दोङराप, थेनिकादेला कार्यप्रनालि थेन बिकासतेन ङोसेबा मुला ।

पुजिपति वर्गला चु ‘उच्सृङखल पुत्रजुगु’ला ग्योइकाइ खाजिबा दृस्टिसे ल्हानान मुल्यवान मुला बिसाम वास्तविकताजुगुप्रति चुला दृस्टिकोन आलोचकला मुला । उन्नाइसौं सताब्दिरि ल्हानान बेग्यानिक थेन औधोगिक प्रगति ताजि । चुला फलस्वरुप पुजिवादि राज्यजुगुला आर्थिक आधारदा सुदृढ स्होबारि ल्हानान नोन सफलता याङजि । तासाइ फ्रान्सेलि ग्योइकाइ थे दुइरि चु युरोपला प्रधान ग्योइकाइ मुबा– पुजिपतिजुगुला चु हलचलग्याम ओदे ताङबा आरेमुबा ओम थेसे मेसिनजुगुला ल्हेबा प्रभावला प्रसस्तिरि ह्वाइ आकोनि ।

थे समाजरि म्हिदा ह्राङला स्थिति अनिस्चित ङ्हाम्मुबा । थेनोन अनिस्चितताजन्य निरासाला पुर्न स्विकृति उन्नाइसौं सताब्दिला ग्योइकाइला माउलिक थेन मुख्य बिसयबस्तु हिन्ना । सोपनहावर, हार्टमन, लियोपार्दि, स्टर्नर थेन स्यान्दो ल्होलो दार्सनिकजुगुसे ल्हुइला ब्यर्थताला उपदेस पिन्सि चु चेतानादा आझाइ ल्हाना पुस्ट स्होजि । ल्हुइदा ब्यर्थ म्हान्बा चु दर्सनला मुलरि नोन म्हिला अरक्षनियता थेन समाजरि थेला गिक्खेपनला चेतनासे नोन गे लाबा मुबा । सोभियत संघला डाबा वर्गसे जुन छार संसार स्हेङबा मुला, थेरि व्यक्ति आर्केटिकला हिम प्रदेसजुगुरि म्हाबा वा सिबाला स्थायि आसङकारि चितोबा सुताइ ह्राङदा गिक्खे थेन असहाय अनुभव आला ।

उन्नाइसौं सताब्दि निरासाबादि दर्सनजुगुला सताब्दि हिन्ना । बिसौं सताब्दिरि खासि चु निरासाबादसे स्वभाविक रुपसे ह्रासोन्मुख समाजरिक्यार ल्हानान उदासिनता थेन कठोरतम नैरास्यला लि किन्बारि दोजि । चुला भुमरिरि परतिसि थे मानवताबादला नोन पुर्नतया तिलान्जलि पिन्जि, जसला बारेरि ङ्हाच्छाला मुतेबा पुजिपतिजुगुदा ग्रेन घमन्ड मुबा । दया थेन सहानुभुतिला जुन ढोङ थेन आडम्बरसे प्लिङबा नैतिकतादा प्रतिपादन सोपेनहावरसे लाबा मुबा, ल्हानानसे थेदा स्विकारए नोन लाबा मुबा, थेफिरि सिद्धान्तला थुमग्याम नित्सेसे भयानकरुपसे प्रहार लाजि बिसाम ब्यबहारला थुमग्याम फासिबादसे आझा स्यान्दो भयानक थेन निस्चयात्मक रुपरि थेदा क्षत बिक्षत स्होबा गे लाजि । तिनिला पुजिपति वर्गला कमजोर तासि निबा याग्याम चु सक्ति कायम थान्बारि पुजिपति वर्ग हिटलरि फासिवादला रुपरि जुन बर्गसंघर्सरि प्रवृत्त ताला, थेरि थे म्हिप्रति घृना थेन ल्हुइप्रति असिम नैरास्यला प्रचारदा नोन ह्राङला मुख्य हतियार स्होला ।

चु थामा तिला नोइ काप्मा उचित ताला बिसाम पुजिबादला तिलाइ सुयोग्य ग्याप्पाजुगुदा नोइ (पुजिबादि ब्यबस्थारि) ब्यक्तिला सामाजिक स्थितिला अस्थायित्वला आभास थेन आभास जेक्खे आहिन, ग्यान सुताइ मुबा । उन्नाइसौं सताब्दिला लगभग मुतेबा आत्मजिबनि ख्लासि निबा प्रमुख सार्वजनिक म्हिजुगुसे पुजिबादि समाजला अत्यन्त असन्तोसजनक सङघटनला बारेरि बिस्तृत रुपरि ब्रिबा मुला ।

सोभियत संघला डाबा श्रमिकजुगुसे तिनिदोना जुन ल्होलो सेवाजुगु लाबा मुला, थेरि याखारगि तिला नोइ हिन्ना बिसाम थेला आस्चर्यजनक थेन बिरतापुर्न गेजुगुसे संसारग्याम निरासाबादला खियाजुगुदा खुर्कप लासि ब्याङबा मुला ।

पुजिपति बर्गला ‘उच्सृङखल पुत्रजुगु’ ला यथार्थबादला दृस्टि आलोचनापरक मुबा । थेसे समाजला खराबिजुगुला अनाबरन लाजि ओम पारिबारिक संस्कारजुगु, धार्मिक जडताजुगु वा कानुनि दाउपेचजुगुला बन्धनरि जकडप ताबा ब्यक्तिला रोमान्चक राप ब्रिजि । तासाइ चुसे म्हिजुगुदा चु कारागारग्याम मुक्त ताबा ग्यालाम बिसाम उन्बारि आखाम्नि । मुतेबा तामला आलोचना लाबारिम सहज मुबा तासाइ आलोचकजुगुतेन सामाजिक ल्हुइ वा साधारनतया ‘ल्हुइ’ याखारगि आउदिन निरर्थक बेइमानि ताम हिन्ना बिबा बिमा स्यान्दो तिलाइ आरेमुबा । आलोचक ह्राङसेन खाजिबा खालला समाज म्हान्ला ? थेला खाजिबाइ निस्चित रुपरेखा थेनिकादेतेन आरेमुबा । चु ताम बाइरनह्न्से टमस हार्डि (सन ३२ रि सिजि) दोना, सातोब्रियाला छ्योइजुगुहेन्से बोदलेयर थेन अनातोसे फ्रान्स (चुला सन्देहबाद ल्हाना ह्राङबा निरासाबादितेन डिक्पा मुला) दोना ल्होलो ब्रिखेनसे बिबा मुला ।

ग्योइकाइरि समाजबादि यथार्थबादला अवतरन खाजिबा किसिमसे ताबारि खाम्ला बिसाम चु वास्तबिक ल्हुइरि घटप ताबा समाजबादि रचनातम क्रियाजुगुला दर्पन दोगाइ । तिला ह्याङला ग्योइकाइरि चुराङबा यथार्थबादला आगमन ताबारि खाम्ला ? ताबारि खाम्सेला जेक्खे आहिन, अबस्य नोन ताला, तिल्दाबिसाम दातेला दुइरि नोन क्रान्तिकारि समाज रचनाला थेह्राङबा उदाहरन ह्याङला ह्युलरि मुला ओम थेला संख्या ल्हेसिकेन निबा मुला । ह्याङ थेह्राङबा ह्युलरि चिबा मुला ओम गे लाला, जहा गौरबपुर्न, सम्मानपुर्न थेन बिरतापुर्न गे ताबा याखारगि कादे साधार ताम ह्राङबा जेक्खे ताबारि चुबा मुला बिसाम ल्हानालाम दैनिकि स्योस्योजुगुरि चर्चादोना आता । खानाङदोना नोन आलोचनापरक यथार्थाबादला थेनोन धारादोना सिमित मुला, जसला दृस्टि एकदम नोन स्वभाविक थेन सङग रुपसे ल्हुइला न्युनता थेन अक्षमताजुगुरि मुला ।
चुरि ङा खाजिबा तामरि ह्राङला ध्यान छेङबारि म्हाइला बिसाम मिथ्य भासन, पाखन्ड थेज सङकिर्न मानसिकता आदि चुह्राङबा दोस हिन्ना, जुन प्राकृतिक कारनजुगुग्याम थोन्बा ताला ओम चु कारनजुगुदा ब्याङबारि खाम्ला ।

ब्योन ब्रिखेनजुगुसे ग्योइकाइ गेला कठिनतादा गोबारि आबस्यक मुला । चुला छ्याम थेनिकादेसे सातान तिलारि नोन ध्यान पिन्तोला बिसाम ह्याङला युगसे ह्याङतेन खाराङ ग्योइकाइ ह्रिबा मुला ओम ब्रिखेनला लिरि ह्राङला डोखेनजुगुप्रति ह्याङला तिला उतरदायित्व ताला । चुबिमा ङ्हाच्छा चुह्राङबा खाजिबाइ डोखेन समुदाय आरेमुबा, जो ह्याङला स्नेह थेन आदरला ओतेबान पात्रा तागाइ, जति तिनिला सोभियत डोखेन समुदाय मुला ।

देन्बाला अनुसिलन ग्युइला उपलब्धिला साधन हिन्ना । चु याखारगि खुडकिलो हिन्ना, थेसे म्हिजुगुदा फिरि दोना लाला ओम ङ्हाच्छा दोना लाला । म्हिला श्रमसेन म्हिला सांस्कृतिक बिकासला मुतेबा दोङराप स्होला ।
ङाइ प्राय तिला बिबा लामुला बिसाम जुन ह्युलला जति नोबा लक्ष्य ताला (थेला सिद्धान्तला लागि म्हिजुगु प्रयत्न लाबा लामुला) थेला प्रतिभा थेन कौसलला बिकास ओतेन द्रुत थेन सामाजिक दृस्टिसे फलप्रद ताला । ङाइ दोसि नोन जोड पिन्सि पाङला चु सहि ताम हिन्ना । ङाइ चु ताम ङाला ल्हुइला मुतेबा अनुभवजुगुला आधाररि अर्थात ङाइ जे जति म्राङबा, डोबा थेन म्हान्बा मुला, थेला आधाररि पाङबाकेन मुला । सोभियत ल्हुइला वास्तविकताजुगुसे चु देन्बादा स्यान्दो ठोस थेन प्रमानिक रुपसे पुस्टि लाला ।

लेनिनला दुइरि सोभियत समाजबादि संघरि लेनिनला क्रान्तिकारि ब्यक्तित्व उच्चतम लक्ष्यजुगुला सिद्धिला लागि श्रमिकजुगुदा संचालित लाबाकेन मुबा ओम दाते सोभियत युनियनला करोडौं श्रमिकजुगु थे जाज्वल्यमान लक्ष्यदा गेला लिरि परिनत लाबारि महान प्रयत्न लाबाकेन मुला ओम थेनिकादेला चु प्रयत्नग्याम संसारनाङला मजदुरजुगुला क्रान्तिकारि सेम ल्हाना बिमा ल्हाना जागृत ताबा म्राङमुला । थेनिकादेला चु प्रयत्नदा संसारनाङला मुतेबा ज्याबा म्हिजुगुसे आदरपुर्वक प्रसंसा लाबा लामुला ओम मुतेबा बदमासजुगु थेतेन ओतेन बिद्धेस नोइ थान्बा मुला ।

‘संसारिक म्हिजुगु’ अर्थात थे म्हिजुगु, थेदा खाजिबाइ आदर्सला गरिमासे स्पर्स आला ओम मुतेबा थोक सेला, जो परिस्थिति, संस्कार थेन जड मतबादजुगु थेन नियम कानुनला दबाबरि परतिसि थेअन्सार आचरन लाबारिन ह्राङला कल्यान म्हान्ना, थे म्हिजुगु ह्याङला चु लक्ष्यला बारेरि तिला बिला बिसाम चु एकदम नोन लाबा ताम हिन्ना ओम चुदा पुरा लाबारि नितान्त असम्भव मुला । तासाइ चुनोन म्हिजुगु ह्याङला संघर्सरि ह्रो आलाना एकदम चलाखिला छ्याम डाबाला फलजुगुरि बो किन्बारि दोगाला । चुह्राङबा म्हिजुगुला लागि दाँतेला नरकला घेरारि बिसेस ग्ला निस्चित लाबा मुला ।

सोभियत संघरि चु ‘लाबा(हवाइ)’ लक्ष्यला दिसारि जे जति प्रयत्न ताबा मुला, थेसे बिरताला ऐतिहासिक गेजुगुदा, अदभुत श्रम थेन खतरापुर्न साहसिक गेजुगुदा केवा पिन्बा मुला । चु थेन्ना ज्याबा (गणना लाबा) ग्ला आहिन, तासाइ ह्याङला ब्रिखेनजुगुसे चु तामजुगुदा गेला लिरि पोबा, दोङरापला घटना दोबा बिमा ङ्हाच्छान सेबारि आबस्यक मुला । दाल, कान, गेङ उपयोगि ताला । तासाइ खाराङ लासि म्हिजुगु तिर्यामला ब्लुसे दिङ दिङ ह्रिला छे च्योच्यो ह्राङ नोन फुइबा बिरुवाला रुपरि पोबारि प्रयास लाचिमुला, थेसे लामा दिङ ताङसे बु मोइबा गेरि अकारन बन्दि दोबा सक्तिदा मुक्त लाबारि खाम्ला बिबा सेबारि नोन ल्हानान उपयोगि ताला ।
चुह्राङ लासि समाजबादि बर्गहिन समाजला स्हेङबा उच्च लक्ष्यला दिसारि ताबा समाज उपयोगि श्रमग्याम देन्बाला पुस्टि ताला, चुह्राङबा समाजबादि बर्गहिन समाजरि अनाबस्यक रुपसे खर्च ताबा ल्हानान सारिरिक बाङदा बौद्धिक बाङला रुपरि पोबारि खाम्सेला मुला मुला ओम चुरि मुतेबाला प्रतिभा थेन योग्यताला बिकासला असिम थुम तासेला मुला ।

ग्योइकाइला दायित्व ल्हुइ थेन श्रमला दर्पन दोबा, थेला चित्रन लाबा थेन देन्बादा बिम्बजुगु थेन चरित्रजुगुला रुपरि प्रस्तुत लाबा, थेह्राङबा चरित्रजुगुला लाबा, थेसे सार्वजनिक चरित्रला लिरि म्हिजुगुला समस्टिदा द्योतन लाबारि खाम्गाइ, याखारगि भनाइ मुला, जति ए फिरि क्रेबारि खाम्ला, ओतेन थारेङदोना म्राङबारि खाम्ला । ह्रोजुगु ह्राङला चु महान लक्ष्यला उचाइग्याम ह्राङनिसे ह्राङला बिसयबस्तु थेन रचना बिधिसे कादेदोना क्रान्तिग्याम प्रोत्साहित रचनासक्तिदा आकारि पिन्बारि खाम्ला ओम स्वयं ह्राङनिसे कादेदोना क्रान्तिला प्रभावदा अनुभव लाला स्हिला ? थे स्हिबारि खाम्सेला मुला ।

ङा यथार्थबादि ग्योइकाइ ब्रिखेन आहिन । ग्योइकाइ ल्हुइला बास्तबिकता बिमा फिरि रेगाइ ओम फिग्याम बास्तबिकताफिरि दृस्टिपात लागाइ, तिल्दाबिसाम ग्योइकाइला उद्देस्य ल्हुइला क्रिपचित्र तेबा बिमा महान मुला बिबा ङाइ म्हान्बा मुला । जे तामजुगु ह्याङला ङ्हाच्छा मुला, थेनोन जेक्खे चित्रन लाबा पर्याप्त आरे, ह्याङ जे तामला आसङका लाबा मुला ओम थेदा याङबारि खाम्ला, थे तामजुगुप्रति ध्यान पिन्बारि आबस्यक मुला । आmभा ङ्हाच्छा वाङसि पाङमा ह्याङसे ल्हुइला मुल बाङदा रुपायित लातोला । ह्याङसे जाजा तासाइ ह्राङला माउलिक बिसेसतायुक्त तामजुगुदा ह्याङसे किन्तोला ओम थेदा महान ताम स्होपोन्तिोला, थेग्याम याखारगि समस्टिला बोध तागाइ ओम थेसे ह्राङ न्हाङरि थे किसिमला मुतेबा तामजुगुला समग्र बिसेसतादा समावेस लाबारि खाम्गाइ । चु नोन ग्योइकाइला कर्तब्य हिन्ना । यदि ह्राङनिसे उदाहरनला लागि उन्नाइसौं सताब्दिला महान रचनाजुगुदा स्हिजि बिसाम ह्राङसे ग्योइकाइसे चुह्राङबान लाबा प्रयत्न लाबा याङसेला मुला । उदाहरनला लागि बाल्जाक (थेला मिन ल्हानान किन्ना, तासाइ थेदा ल्हानान च्याङना म्हिसे जेक्खे सेबा मुला) ह्राङबा महान ब्रिखेनजुगुदा चु गेरि सफलता नोन याङबा मुला ।

ह्याङला ग्योइकाइसे मुतेबा तामला ह्राङरि सामेल लातोबा ताला । मास्को रिजनला बोगोरोदस्कला खाजिबाइ भुगोलसास्त्रिला बारेरि राप ब्रिबारि चिमा ह्याङसे थेदा चित्रन स्यान्दो भुगोलसास्त्रितेन डिक्पा ताना लासि लातोला । थे भुगोलसास्त्रि चाहे खान्दामानला मुगाइ, अस्त्राखान, मुर्मान्स वा स्यान्दो खान्दामानला तिलाइ फरक तासेला आरे । ह्याङ सोभियत संघलला ब्रिखेनजुगुदा तिला बिबा अधिकार मुला बिसाम संसाररि याखारगि थेह्राङबा म्हिला केवा ताबा मुला, थेला दिमाग सिक्रिजुगुसे खिबा मुा ओम थे ह्राङ स्वयंरि ओम ह्राङला प्रतिभादा, ह्राङला बिसेसताजुगुदा मुतेबाला ङ्हाच्छा थान्बारि सेम लाला । जुन बौद्धिक बाङ दातेदोना दबप तासि चिबा मुबा ओम गेरि उपयोग ताचिबा आरेमुबा, थे दारे अदभुत रुपसे क्रियासिल मुला । ह्याङला अधिकांस किसान ङ्हाच्छारि ६ इन्च दोना नुप्बा ख्वामुबा बिसाम दारे ह्याङ चोदे नुप्ना लासि हलो मोइबाकेन मुला कि थेला भन्डारला छारछार सम्पदाजुगु ह्याङला सामु खाबाकेन मुला । ह्याङ सक्रिय रुपसे सङ्घटित म्हिला बुद्धिदा प्रकृतिला यान्त्रिक नियमबद्धताला लिब्रो संघर्सरि आबद्ध ताबा म्राङचिबा मुला । चु संघर्स उत्तरोत्तर तिक्ष्न ताचिबा मुला ओम चुरि म्हिसे डाचिबा मुला ।
दो:बा : अगाध

You Might Also Like

Leave a Comment

You may also like

तामाङ डाजाङ २०५९ सालमा स्थापित साहित्यिक संस्था हो । संस्थाले हालसम्म तामाङ भाषाको संरक्षण तथा साहित्यको विकासका लागि निरन्तर रुपमा विविध साहित्यिक गतिविधिहरु सन्चालन गर्दै आईरहेको छ । तामाङ डाजाङ मासिक र अनलाइन प्रकाशन गर्दै आइरहेको छ । 

टिम

तेबा : अर्जुनबहादुर तामाङ

चोहो : फुलकुमार बम्जन

डिक्खेन : इन्द्रकुमार तामाङ

              यकिना अगाध

सम्पर्क

तामाङ डाजाङ, काठमाडौं
सूचना विभाग दर्ता नं.
प्रेस काउन्सिल दर्ता नं.
फोन नंः: 9851085420
इमेल:
tamangdajang03@gmail.com

          gthangpal@gmail.com

 

सर्वाधिकार © २०५९-२०८० , तामाङ डाजाङ

Are you sure want to unlock this post?
Unlock left : 0
Are you sure want to cancel subscription?
Share via
Copy link