आङा मिथिला, चेकाइ थेन ताङ्बा

रेगो ह्युल्बा
दिनि फेसि जिन्जि योला
चुराङलासि म्हेर्सिम खाइमा दोखाङरि दोला ?
(मिथिला स्याङतान)

ङाला तिङमा ह्वाइखा ब्रिखेन आङा मिथिला स्याङतानदा ङाइ दोक्छेबिमा ङ्हाच्छा ओन्छाङ ब्ले म्राङमा, ङाला तिङमा आङा मिथिला याम्बुरि स्हेङसि खाबा तामाङ डाजाङ ग्योइकाइ गेन्दुनला गिक्खे ग्योइकाइ गेताङरि ह्वाइखा डोबाइगे मुबा । जामा डोबा ङाला तिङमा आङा मिथिलाला ओजा ह्वाइखाला क्राछिक थेन ह्वाइखादाचा ङाइ दात्ते म्लेसि जिन्मुला, म्लेसाइ ङाला तिङमा आङा मिथिलाला ओजा ह्वाइखाला छोरङान, ह्यालाइ थेन म्होइजेनला छिगकादेदाचा म्लेबा आरे ।

तिलाइ लासि म्लेबा आरे ।

ङा ङाला तिङमा आङा मिथिलाला ह्वाइखाला देन्बा डोखेन हिन्ना । ह्वाइखालाचे आहिन्ना, ङाला तिङमा आङा मिथिलाला ह्वाइखाला ह्राङलासिन ङा गजललाइ नोन, (बिनोन आतो) देन्बा डोखेन हिन्ना । ङाला तिङमा आङा मिथिलादा ङाम्तेसे ङोसेमाकुनुहेन्दे तिनिदोनान, ङा ङाला तिङमा आङा मिथिलाला तिङमा ब्रिगुला डोखेन मुला । ङाला तिङमा आङा मिथिलाला तिङमा ब्रिगुला सेमला डोखेन । ङाला तिङमा आङा मिथिलाला तिङमा ब्रिगुला तिङला डोखेन । डोखेन ।

देन्बा डोखेन ।

गजलला ल्हेङमो थुइबा ताङरि ङाला ओन्छाङ ङाला तिङमा आङा मिथिला ख्वारख्वार स्याकाला । गजलला ल्हेङमो लाबा ताङरि ङाला तिङमा आङा मिथिला ङाला ओन्छाङ दा राप्काला । थाआयाङना । खालाइसे थाआयाङना । ङाला ओन्छाङ स्हाङ दोकाला । थाआयाङना । खालाइसे थाआयाङना । तिल्दाबिसाम, ह्राङला आमाग्योइला गजल थुमदा फ्युक्पो दोना लाबारि ङाला तिङमा आङा मिथिला लाइ नोन बाङ मुला ।

ङ्हाज्याङ बाङ मुला ।

थेचे आहिन्ना, ह्राङला आमाग्योइला ग्योइकाइला थुमरि नोन ङाला तिङमा आङा मिथिलाला बाङ मुला । ङ्हाज्याङ बाङ मुला ।

ङाइ चु बिला ।

ङादा सेम निबा ङाला तिङमा आङा मिथिलाला ह्रिक्पागिचा तिलाबिसाम, ह्राङला तिङमा आमाग्योइरि गजल ब्रिसाइ÷ह्वाइखा ब्रिसाइबिगे स्ह्यान तिलातामा ब्रिसाइ छोरङानलाचे ब्रिबा÷ह्यालाइलाचे ब्रिबा÷छोर्वालाचे ब्रिबा याङमुला । ङाइ थाताते दोनान, ङाला तिङमा आङा मिथिलासे सुर्ताला ह्वाइखा ब्रिबा÷मिख्लिला गजल ब्रिबा ङादा था आरे । तिनिदोनान था आरे । तिलाइ लासि था आरे ।

था मुसाम, सितोला ।

छ्यामरि ह्राङसे ब्रिबा ह्वाइखा थेन गजलदा खाज्युबाइ ग्योइकाइ गेताङरिक्यार डोबा दुइरि नोन ब्रोइ खानाते लासि ङाला तिङमा आङा मिथिलासे डोबा म्राङसि खामुला । ङाला तिङमा आङा मिथिलासे ओराङलासि ब्रोइ खानाते लासि, गजल थेन ह्वाइखा डोबा म्राङसि ङादा ताङबा खामुला ।

फुरफुर ताङबा खामुला ।

ङाला ‘ल्हुइला गोङमा’ छ्योइ ठोङसेङला गेताङ मुबा । ओजा छ्योइ ठोङसेङ गेताङरि ङाला तिङमा ह्वाइखा ब्रिखेन ह्रो छम गुरुङए नोन दोकाबा मुबा । ओजा गेताङकुनुन, गुरुङ ह्रोतेन ङाग्यामसे जाक्कि क्याथाङला बेन्चरि मुबा ङाला तिङमा आङा मिथिलादा उन्सि गुरुङ ह्रोसे सुङजि, ‘इश्वर ह्रो, ओजा आङामि दुरुस्तान आङा सिर्जना ह्राङबा म्राङबा टिम ।’

गुरुङ ह्रोसे ओराङबिसि टिबा दुइसाङरि ङाइ ङाला तिङमा सिर्जना आङादा डान्जि । डान्जि । तिरेम थुम डान्जि । तिलाइ रेङ्हाच्छा, फोनरि ङाला तिङमा सिर्जना आङासे ङादा सुङमुबा, ‘ज्योज्यो, ह्राङदा ह्रुप ताबा सेम लामुला ङाइ । योनासेन ह्रुप ताम्याङसाम, कादे ज्याबा तासेला ।’

ङाला तिङमा आङा सिर्जनासे ओराङ बिसि तिलाइ रेलिच्छा ङाइ ङाला तिङमा आङा सिर्जनादा ह्रुप ताम्याङजि । ओन्छाङ ह्रुप ताम्याङजि । ङाला तिङमा सिर्जना आङादा ह्रुप ताबाबिमा तिलाइ रेङ्हाच्छा, ङाला गिक्छा डान्बापोपला छ्योइ ‘ल्हुइला गोङमा’ला ठोङसेङ गेताङ मुबा । गेसे लामा, ङाला तिङमा आङा सिर्जना ओजा ठोङसेङ गेताङरि राप्पारि आखाम्मुबा । ल्हुइरिन गिक्छारेम, ङाला तिङमा सिर्जना आङादा ह्रुप ताबा दुइरि ङाइ म्हान्जि, ‘ङाला तिङमा सिर्जना आङा थेन ङाला तिङमा आङा मिथिलाला वे (लि, जिउडाल) गिनोन टिम, दुरुस्तान गिनोन । गुरुङ ह्रोसे ओयामा बिबाह्राङ लासिन ।’

ङाला तिङमा आङा सिर्जनादा गिक्छारेम, ह्रुप ताबा दुइरि ङाइ चुनोन म्हान्जि ।

ङाला तिङमा आङा मिथिला थेन ङाला तिङमा आङा सिर्जनालालिए गिक्खे । जिउडालए नोन गिक्खे । थेचे आहिन्ना, ह्रिक्पाइ नोन गिक्खे । ओजा गिक्खे ह्रिक्पाचा तिलाबिसाम, ङाला तिङमा आङा मिथिलाइ ह्वाइखा ब्रिखेन÷ङाला तिङमा सिर्जना आङाइ नोन ह्वाइखा ब्रिखेन । ङाला तिङमा, आङा ङ्हि नोन ह्वाइखा ब्रिखेन ।

ङाला तिङमा ह्वाइखा ब्रिखेन ।

तामाङ ग्योइकाइ दात्ते ल्हेसिकेन निबा मुला । छारछार ग्योइकाइला थुमकादे नोन काप्सिकेन निमुला । चु ताङबा ताम हिन्ना । ह्राङला आमाग्योइदा सोना लाबारि ह्राङह्राङला ग्लाग्यामसे छाङमान ब्रिखेनकादे फोतोक बोल्सि टिमुला । चुए नोन, ताङबान ताम हिन्ना । ताङबान ताङबाला चु तामरि ङाइ ङाला तिङमा आङा मिथिला ताइ नोन डान्जि ।

थुम डान्जि ।

तिल्दाबिसाम, ग्योइकाइला थुमदा चुराङलासि ताङना लाबारि ङाला तिङमा आङा मिथिला लाइ नोन बाङ मुला ।

ङ्हाज्याङ बाङ मुला ।

ङाइ आलुना पाङ नोन तोला, ङाला तिङमा आङा मिथिला गिक्खे देन्बा ह्राङला आमाग्योइदा चेकाइ लाबा ङाला तिङमा ह्वाइखा ब्रिखेन हिन्ना । ह्राङला आमाग्योइदा सेम निबा ङाला तिङमा ह्वाइखा ब्रिखेन । ह्राङला आमाग्योइदा तिङ नाबा ङाला तिङमा ह्वाइखा ब्रिखेन ।ङाला तिङमा ह्वाइखा ब्रिखेन ।

ङाला तिङमा आङा मिथिला ।

ल्हुइरि ङा रेमरेम पाप्सि रेबा म्हि हिन्ना । ल्हुइला ग्यामरि पाप्पा दुइरि रेन्बा म्हिबिमा लेबाफेबा लाबा म्हि ल्हाना मुबा । क्राना लाबा म्हि ल्हानामुबा । मिख्लि जाना लाबा म्हि ल्हाना मुबा । दुङाल ताना लाबा म्हि ल्हाना मुबा ।

तिरेम ङादा स्योस्यो गिसे ङ्योइजि, ‘एसे तिल्दा दुङाललाचे÷मिख्लिलाचे ह्वाइखा ब्रिबा ?’

ङाइ ओजा स्योस्योदा जोहाबरि चुदे बिमुबा, ‘ङाला ल्हुइ नोन मिख्लिसे फुबा ल्हुइ हिन्ना, थेतासि । थेचे आहिन्ना, ङाइ सोबा ल्हुइदा लिच्छाला पुस्तादा उन्बा ङ्हाज्याङ सेम तासि नोन हिन्ना, ङाइ चुराङबा ह्वाइखा ब्रिबा लाबा ।’

हिन्बाइ नोन, ङाइ ल्हुइरि सेम नाबासे लामा ल्हानान स्हुस्हेर नातोजि । दुङाल नातोजि । लेबाफेबा नातोजि । क्रासि ब्रातोजि । खाइमा दुर्सा÷खाइमाचा लाथानरि म्हेर्सि ब्रातोजि । याकार याकार तातोजि । थाआयाङना ।

खालाइसे थाआयाङना ।

ङाह्राङबा छाङमासेन लेबाफेबा लाबा÷म्हिल्हुइग्याम ब्याङबा÷मिला दुलु ताबा ओमखालाइसे नोन सायार आलाबा म्हिला ल्हुइरि ताङबा खाबा ताम नोन आतानि ।

तिलाइ लासि आतानि ।

ङादा था मुला, ङादा ङाला तिङमा आङा मिथिलासे चेकाइ लामुला । ङादा था मुला, ङादा ङाला तिङमा बुरिङ मिथिलासे तिङ नामुला । ङादा चुए नोन था मुला, ङादा ङाला तिङमा आङा÷ङादा ङाला तिङमा बुरिङ मिथिलासे सायार लामुला । चु छाङमा तान था तासि, ङा ङाला चु कुल्हुइरि ताङबा÷फुरफुर ताङबाचादेन्बा हिन्ना ।

बिनोन तोला, लुच्छा आहिन ।

चु ताङबान ताङबाला ल्हेङमो थुइबा ताङरि ङादा, ङाइ नोन तिलाइ ला ङ्हाच्छा ब्रिबा ङाला ह्वाइला डान्बा खाजि । आदेङदेङ लासि डान्बा खाजि । थुम डान्बा खाजि । ओजा ह्वाइदा डान्बाइतेन ङादा आज्याना ङ्हाम्जि । ङाला मिग्यामसे मिख्लि प्रुल ताइजि । थाआयाङना ।

खालाइसे थाआयाङना ।

ओतेबान दुइरि ङाइ ङाला ओजा मिख्लिला÷दुङालला ह्वाइदा थेन आटिना कोबा चुजि–

‘ताङबा खाबा,
ङादा ताङबा खाबा ।

सिजिन्बा ङा सोम्याङबा बिसि ताङबा खाबा
चु जाम्बुलिङ दाबे म्राङम्याङबा बिसि ताङबा खाबा
ताङबा खाबा,
ङादा ताङबा खाबा ।

लाथानरि म्हेरआतो बिसि ताङबा खाबा
दुर्सारि प्लिङ ताआतो बिसि ताङबा खाबा
ताङबा खाबा,
ङादा ताङबा खाबा ।

खालाइसे चेकाइ लाबा म्राङसि ताङबा खाबा
खालाइसे तिङ नाबा म्राङसि ताङबा खाबा
ताङबा खाबा,
ङादा ताङबा खाबा ।’