आम्च्याङ थेन टुहुराला ल्हुइ

लोपखाङरि प्रत्येक सुङरे (शुक्रबार) ह्वाइखा, ह्वाइ, ह्राप पाङबा पालो ताला । तिनि ह्राप पाङबा पालो पेम्साङला मुला । पेम्साङ कक्षा ब्रेरि डोबा जामेकोला हिन्ना । पेम्साङसे खाइमा ह्वाइखा खाइमा ह्राप पाङसि खाबा मुला । पेम्साङला ह्वाइखाकादे ह्वाइकदे, ह्राप नाम्साला क्युरुरु ताबा घटना क्रमकादेदा छिकरि दुइबाला मुला । कक्षा सोम ह्यान्दे कक्षा ब्रे दोनाला लोपबोन कक्षा गिरि पोप ताजि । कक्षारि ४६ जना लोपबोन नाब्याङ चोइ लासि ह्राप ङ्यान्बारि छ्याप तासि टिमुला ।
लोपखेनसे ह्राप पाङबा पालो पेम्साङदा बिसि ङ्हाच्छा ङ्योइजि । फररर पातल ह्राब्जि । पेम्साङ ङ्हाच्छा निसि ल्हास्सो फ्याफुल्ला बिसि ह्राङला ङोसेबा पिन्बान ह्राप पाङबा चुजि । ङाला ह्रापला थोपो मुला ‘आम्च्याङ थेन टुहुराला ल्हुइ’ ह्राप चुराङलासि ङ्हच्छा वाङला ।
‘ङा कक्षा ङ्हरि डोबान मुबा । थेनोन दुइरि आमादेन आपाला झगडा ताजि । आपासे खाइ तिल्दा मुग्याम आमादा छेप्पा ग्याङबा लाजि । आमासे तिलाइ रे दोना नासि टिजि । खाइमा आइरक थुङसि आखे माम थेन आमा ङानिकादेदा ग्रेन ग्रेन काइसे क्रिङसि लोङना लाजि । आमा ल्हानान रेदोना न्हासिन चिजि । तिलाइ लासिन आपाला बानि सुध्रब आदबासे तिरे कुनु जाजाबा आले दावा थेन ङादा पिर ख्लासि निजि । आमा निबाला दुङालसे क्राबा दोनान क्राजि । आलेसे आमा म्हाइसि क्राजि । आखे मामदा गे ल्हाना लातोबा बिसि सुर्ता ताजि । तिनि बिमा न्हाङगार बिमा आमासे ख्लासि गोल्सेसे दुइ निजि । रे निजि ला निजि दिङनोन निबा चुजि । आखे माम आपा आले थेन ङा दिमरिन तिला मुबा थेनोन चासि चिजि । तिरे कुनु आपा गे म्हाइबारि बिसि दिम ख्लासि याम्बुरि निजि ।दिमरि ङानि ब्लि जे ताजि । यो ङ्यासे आखे थेन माममदा खाम्बा दोनाला ह्रो लाबा हेन्से लोपखारि डोबारि आले ङानि ङ्हिनोन निजि । ङा कक्षा ङिसरि दोमा गिक्छा ताजि सेमनोन फुर फुर ताङजि रिजल्ट तमा स्यान्दोला आपा आमा खामा ङाला ख्लासि निबा आमा डान्जि । ङाला याम्बुरि गे म्हाइबारि निबा आपा डान्जि । दोलो दोना गिक्छा तासि फिर फिर ताङबा ङाला सेम रोप सु खाजि । रिजल्ट तासि दिमरि बासि खाजि आखे थेन मामदा ङा गिक्छा ताबा ताम सेजि । ङाला ताम थेसि आखेमाम ताङला वा बिमा आताङजि । आखेसे खुइया लासि पाङबा चुजि ‘चु पाल्मो गिक्क्छा तसाइ तिलासे दारेम चु बिमा तोर डोबारि खर्च लासि पिन्आखाम । एला आपा याम्बुरि निसि न्हि दिङ तसाइ न्हा टाङगा बाला न्हा चाचा छ्युगु छाक गिक बाला । अत्तोपत्तो आरे चु गेलासिजा आखाम्बा कोलाजुगु ङा खेप्पा दोबा म्हिसे कादे सायर लासि टिसे । हे कोन्ज्योसोम बरु ङादान कालसे बोर्साइ ताबा ।’ आखेसे चुराङ बिसि चिमा औदिन क्राबा खाजि । सेम न्हाङरि आले दावा ङानि ङ्हि आखेमामदा दोइ ताजिम म्हान्जि । खाम्तेदोना गे लसाइ मामसे जहिलेन बाङबा क्रिङबा जे लाजि । चुराङलासिन रे निजि । खाइमा छे स्याउला खाइमा लोपखाङ लासि रेकादे थासिन खाजि ।
तिरे कुनु आपा याम्बुसे दिमरि दोकाजि । आपादेन छ्याम गोर्कि म्रिङकोलानोन छ्याम बाजि । आपासे थे म्रिङकोलादेन आखेमाम आले ङानि ङ्हिदा ङोसेना लाजि । थे मिैङकोला मि ङाला आपासे ब्रेल्साङ लासि बाबा आमाच्याङ बिसि था याङजि । आले जाजान ताबासे आलेसे तिलाइ गो आखाम्जि । तिलाइ रे दोना थे आम्च्याङसे आखेमाम आले ङानि ङ्हिदा ज्यानान लाजि । दिमला दन्दा म्होकोन लाजि ङानि ङ्हिदा लोपखाङरिन पुइजि । दुइ ज्याना लासि निबान मुबा । तिरे कुनु आमच्याङसे आपादा पाङसि चिबा थेजि । ‘एला चु कोला ङ्हिदा ङाइ गे लासि ख्वाआखाम । थेनि ङ्हिदा लोपखाङरि डोबारि आपुइगो । ङाजा एला गे लाबा ग्याबा हिन्ना ?’ थेनि ङ्हिदा गे लापुङदोला । एसे थे ङ्हिदा गे कुल आखाम बिसाम न्हाङगार हेन्से ङाइ कुल्ला गे । थेजि एसे ?’ आपासे थेजि आबिजि आथेजि आबिजि । ताम गोजि वा ताम आगोजि आपा कुटिसि चिजि । आमच्याङ काइ ग्रेनग्रेन लासि क्रिङबान क्रिङबान लाजि । आपा थेन आमाच्याङ आले ङानि ङ्हिसे लासि आडिक्पा ताजि । तिनि बिमा न्हाङगार बिमा आपासेनोन ङ्हच्छाला ह्राङ ताम पाङबान ख्लाजि । ङाइ म्हान्जि ओन्छ्यान ङाला आपा आमाच्याङला लागिरि ङान्ना ओन्साङ निरिह दोतोजि । कादे गेलासाइ सेम अनिजि । छेप्पा ग्याङबा लाबा चुजि । लोपखाङरि ज्याना लासि नि आपुङजि । चुराङ ताना तानान कक्षा कुरि दोमा ङाइ लोपखाङरि निबा स्योल्दोजि । ङाला सेमरि म्हान्जि ङा लोपखाङरि निबा स्योल्साइ ङाइ आले दावादा ज्यानालासि डोबारि लोपखाङरि पुइला । तिरे कुनु आले पिन्डरि चिसि लोपखाङला लोपखेनसे पिन्बा दिम गे लासि टिमा न्हाङरि आखे थेन माम ताम पाङबा थिजिम । ‘चु ङ्हिदा आस्याङजा पुइतोजि । चुरि आमाच्याङ थेन आपाला कादे कचकच नासे ओन्छ्यान पाल्मो योरि डोङ रेमा हेन्से गे लामुला ओदे लासाइक्रिङबा तोबा आख्ला । वाथिरि निसि क्युइ बाला दरबुङरि क्युइ नाङ नाङ मुसाइ क्युइ सरिन ल्हुसि दोसि दोसि किनि पुङ्ला । ह्वाराला छे बासामह्रिरि आनिबा बिसि केला । ह्रिरि निसि बासाम ह्वाराला खान्तोबा बिसि केला तिला लासे थेसे । निगाइ थे आस्याङ निन्जा । तिरे ङिरे डोन्बो दोसि चिगाइ ।’ चु ताम थेबातेन आले ह्यार्सि खाजि ङा छे खान्बा ग्लारि । थेदेबान ताम ङादा सेजि । दारे दिमरि आखे माम आपा थेन आमाच्याङला ओन्साङ आस्याङ निजा नि म्हान्जि बिसि पाङगे ह्या नाना बिसि दावासेन ङादा पाङजि । ताला आले बिसि ङ्हिलान सेम फुर ताङसि दिमरि खाजि । आलेसे आखेमामला ओन्साङ ‘आखे माम ङानि आस्याङ निजा आनिबा ल्हाना ला ताजि आस्याङ निजा नि म्हान्जि तिरे ङ्हिरे चिसि खाला माले ह्या !’ चु ताम आथुम्जि न्हा आम्च्याङ क्रिङजि ‘अलाच्छिनाला कोलाजुगु एनि एला आमाला दुर्सारि निसिम चु दिमला गे खाल्से लाला ? ब्लिरे लिच्छा बुरि रोपाइ लातोबा मुला छे खाल्से योना खान्ना ?’ चुदे बिमा ङाइ गोल्सेसे पाङजि ङाइ न्हाङगार छे योना खान्सि थान्ना । बुला मकै नोन खोसि थान्ना । बुला म्रानोन खान्सि थान्ना । ङाला ताम थेसि आखेसे पाङजि ताला ताला आले एनि ङ्हिनोन आस्याङनिजा निसि खाउ । ल्हाना रे अचिउ बु सुबारि खाउ ह्या । आखेला ताम थेसि आलेला लिरि ताङबाला दिनि फेबा प्रस्टन म्राङजि । ङालाम झन सेम हुर फ्याङसि आस्याङनिजा दोनिजि ।
आले ङानि ङ्हि आस्याङ निजा निजि । आस्याङ थेन आङि ङानि म्राङसि ताङजि । ल्हाना दिङ लिच्छा कोन कोन्मे दोकजिम फो खेन्जि ताला दिगु चाउ बिसि दिगु पिन्जि । दिगु चाजि नाना म्हार्मेन थेन आले छिरिङ लोपखाङग्यामसे अदोगाबाला मुबा । लिच्छा दोगसि फिरफिर ताङजि । हापहोप ख्वाइजि । नाना म्हार्मेन थेन ङा वाथिरि क्युइ किनिजि । आले दावा थेन छिरिङ क्लाङनिजि । खाइमाह्रिरि छे खाननिजि । खाइमा स्योङरि क्लाङनिजि । नाना म्हारमेन थेन आले छिरिङला लोपखाङ छुट्टि ताबासे छ्याम छ्याम क्लाङ म्याङजि । सेमसे दिमरि फ्लिक दोसि नि आतोसाम तला म्हान्जि । तिरे ङा फो स्हु खासि बरन्डारि म्हेर्सि चिबा मुबा । आले नाना म्हार्मेन थेन छिरिङरा छानिजिम । आङि थेन आस्याङ बुसे टु फ्रुम फ्रुम लासि दिमरि दोकजि । आङिसे आस्याङदा पाङजि । ‘एला कोन कोन्मे दिमरि अनि रो ? चुदे रे तासि जिन्जि दिमरि नि आबिजि । खाल्से कान पिनखाम्ला म्हार्मेन थेन छिरिङसे बिमा ल्हाना चाबा मुला । थे कोन्मे मि झन खिम्छे कोर्बा चुजि । क्यार्सेला सोनामदेन नेबा छ्याल्बा लाजिमुला । योना योना दिमरि पुइतोजि चुकादेदा ।’ चुदे बिमा आस्याङसे आङिदा ‘चिकाइ ओम तिलाइ रे ह्याङसे सुत्ता ओराङ बिमा स्यान्से खाल्से माया लाला चुगादेदा । ओन्छ्यान आमासे ख्लासि निजि ।आपासे अर्को म्रिङ बाजि । कादे हेला नासि चिमुला चुकादे मुकाइ चुरिन तिलाइ रे ।’ ओदे बिमा आङि च्यान दोना ङ्हार्जि ‘आता आता बरु योना निउ बितोला । एसे अबिसाम ङाइनोन बिला ङाइनोन पाङला ।’ आस्याङथेन आङिला झगडा चुजि । चु झगडा थेमा ङाला फो सु खाबा बिमा सेम रोप स्हु खाजि । मिख्लि पुइसि क्राजि । ङ्यासे आले क्लाङसि खाजि । आलेलान्हाब्याङरि दिनिरि आस्याङ आङि न्हाङरि ताबा तामकादे फुसफुस पाङजि । आलेसे लि दोप लाजि । ह्याङ न्हाङगारनोन दिमरि निबा बिजि । न्हाङगार नोनजा अनि बरु न्हाङगार निबारि बिसि पाङगे रेनि दिमरि नि । ताला तिनि म्हेर्गे बिसि म्हेर्जि ।आस्याङ आङिला दिमरिनोन ङानि म्राङसि दिक्क तामा हेन्सेआस्याङ आङिला दिमग्यामनोन फ्लिक दोसि खालाङ निला खालाङ चिला बिबा ठेगाननोन आरेबाग्याम खालाङ दोला बिबा लक्ष्य आरेबा ग्याम चुङजि । आस्याङ आङि आपाआमा आखेमाम म्होकोनग्याम सत्तन्ला लागिरि थारेङ थारेङला ग्याम चुङजि । ‘चुदे बिसि पेम्साङसे राप थुम्ना लाजि ।’ सुनसान कक्षारि च्यामा ल्हानालान मिरि मिख्लि म्राङजि । पेम्साङसेन मिख्लि फ्याजि ।
चु ह्राप थेमा लोपखेनला सेमरि चुराङ म्हान्जि ।हे कोन्ज्योसोम ! बरु कोलाजुगुदा केवा नोन अपिन्गो । थे टुहुराला ल्हुइरि खालाङ ए निसाइ सुख आयाङजि । ल्हुइला खाबाइबिमा ग्रेन केवा पिन्बा आपाआमा हिन्ना । आपा आमाला झगडासे सजय पाल्मो थेन दावा ह्राङबा जा जामेसे याङजि । आपासे हेला लासि आमासे ख्लासि ह्यार्जि । आपासे ख्लासि निबासे आपासे अर्कु आम्च्याङ बाजि । आम्च्याङ बासि आपाइ आप्च्याङ दोजि । आपा थेन आमासे माया आलामा हेन्से आखेमाम स्यान्दोसे नोन माया आलाजि । आमा लिच्छाला आस्याङ स्ह्याङ हिन्ना । आस्याङ स्ह्याङरिनोन टुहुरा कोन कोन्मेला दुङाल आगोजि । आस्याङसे माया लासाइ आङिसे आलाजि । आमा ह्राङ आपा, आखे ह्राङ माम, आस्याङ ह्राङ आङि खालाइला सेम गिक आतबासे तिनि आपा आमासे ख्लाबा कोलादुगु कोहि गाडिरि खालासि, कोइ सडक पेटिरि बास, कोइ ह्यो लासि फो सोतोजि बिसाम कोइ आज्याबा गेरि वाङतोबा बाध्यता ताजि । आमादा अर्कु आपा याङजि, आपादा अर्कु आमा याङजि आपाआमा अडिक्न फेमा कोलाजुगुदा न्हा आपा याङला न्हा आमा याङला दिम न दुर्सारि कोलादुगु ताबाला दुङाल मि नाङनाङ ह्याङला क्युरुरु मुला । चुराङबान परिवेसला सिकार कोलाजुगु ताबासे आपा आमासे दुइरिन सोचाप तासाम न्हाङगारला रेकादेरि खालाइ पाल्मो थेन दावा दोआतो । ओन्छ्यान खालाङ ए साहरा आयाङबा दावा थेन पाल्मोसे खालाङ सहारा याङला ? साहारा याङजि कि आयाङजि ताला वा ? चु नोन उत्तर आयाङबा प्रस्नकादेसे ङाला ङोराप ब्यान्बान मुला। सेमरि ताम क्लाङबान मुला चु राङबान समस्या तिलासि म्हाना लाला बिसि उपाय म्हाइबान मुला । ह्याङ म्हाकोसेन चु समस्याला पहिचान लासि खाबा रेकादेरि आपाआमा मुसिन खालाइला कोलाजुगु टुहुरा आदोगाइ बिबा म्होइजेन नोन लामुला ।